NHỮNG NGÃ TƯ VÀ NHỮNG CỘT ĐÈN - Trang 75

Anh sinh viên giết người. Anh xóa kĩ mọi dấu vết. Không còn một tang
chứng. Cả buổi chiều muộn, tôi cứ ngồi suy nghĩ, như thế, và khoái chí nhớ
lại cuộc đấu trí ngột thở, dài một nghìn trang, của anh sinh viên và một tay
thám tử rất cừ. Không có bắt bớ truy lùng. Thuần đòn tâm lí, trong đủ các
trò vờn và dử, bóng gió và thắng thừng, bắt nọn và thả lửng. Các trò tâm lí
này cứ dập dờn, trong tôi sau đó suốt cả tuần lễ, làm tôi quên cả cuộc chạy
trốn thằng nhọn cằm, cùng chiếc mùi soa của Lily. Có lúc, tôi nằm dài trên
giường, nhắm mắt lại, để hình dung rõ hơn những cuộc gặp gỡ, của tay
thám tử và anh sinh viên, khi ở căn gác ọp ẹp của anh, lúc ngoài quán rượu.
Câu chuyện của họ diễn biến rất lịch sự. Không người nào phải to tiếng,
sừng sộ. Tôi nghĩ anh sinh viên này giỏi, như một Nã Phá Luân xuất phàm,
có tài cứu nhân độ thế. Anh có thể thay đổi được bản đồ khổ ải nước Nga,
và châu Âu (ấy là tôi ví dụ thế). Anh là sinh viên thời Sa Hoàng, học thức
rộng. Tôi học thức dở dang, chỉ được mỗi cái tiếng Pháp là ra gì, đủ để giúp
tôi đọc trinh thám. Anh sinh viên có thể nói chuyện vài ngày dài, với cả thế
giới các ông học giả, ông triết học, ông kinh tế học, ông vân vân. Còn tôi
chữ nghĩa hạn hẹp, chỉ thoải mái nhất khi ngồi với Lily, vì nói gì Lily cũng
hiểu ngay, và Lily nói gì tôi cũng hiểu ngay. Nói chuyện với Cốm, cũng
không cần phải huy động kinh nghiệm, hay học vấn thời tiểu học. Tiếng
Pháp lại càng không cần. Tôi mở lại cuốn truyện, vì muốn biết anh sinh
viên mà nói tiếng Việt, thì sẽ hay thế nào. Tôi tìm được một đoạn lí sự,
trước khi anh đến nhà mụ cầm đồ, mà anh gọi là con rệp già. Thú thật tôi
thấy ghê ghê, nên đóng sách lại, cố không nghĩ tới cái chết của mụ. Anh
sinh viên dù sao cũng đã hành sự xong, anh bước ra từ tội ác, máu còn chưa
ráo trên tay. Tôi biết trong anh, đã bắt đầu nổi lên những hoảng loạn và hãi
hùng. Đấy chính là sự trừng phạt. Sự trừng phạt của chính anh, làm anh ốm
vàng, bệnh tật. Sau một nghìn trang giấy, anh lảo đảo ra đồn cảnh sát, tự
thú. Sau một nghìn trang giấy, dĩ nhiên chỉ còn nhớ cái cốt truyện, nhưng
cũng đủ làm tôi lai láng thương xót. Tuy nhiên tôi vẫn không đổi í kiến, tôi
vẫn thích nhất cái đoạn kết, từ bi và cứu rỗi, khi anh sinh viên chuẩn bị đi
Xibêri, cho 10 năm lưu đày.