Không có điều kiện, không thể
chấp hành
Về việc đăng ký rơmooc (Báo Tuổi trẻ, ngày 11/10/2003), chúng ta đang
phạt những tài xế không có điều kiện để chấp hành pháp luật.
Phạt là đánh vào lợi ích. Đánh vào lợi ích có thể điều chỉnh hành vi. Tuy
nhiên, hành vi mong đợi chỉ có thể xảy ra khi điều kiện cho phép. Ví dụ,
việc phạt tiền những người đi bộ dưới lòng đường chỉ có nghĩa khi đường
phố của chúng ta có vỉa hè. Nếu các đường phố không có vỉa hè hoặc vỉa hè
bị lấn chiếm, thì người dân không có điều kiện để chấp hành điều luật nói
trên. Việc phạt các tài xế không đăng ký rơmooc mà không tạo điều kiện
cho họ đăng ký thì có gì khác với việc cấm đi bộ dưới lòng đường mà
không xây dựng vỉa hè?!
Như vậy, trước khi ban hành điều luật bắt buộc phải đăng ký các rơmooc,
việc tìm hiểu khả năng và điều kiện chấp hành của đối tượng bị điều chỉnh
là hết sức cần thiết. Có thể diễn đạt các vấn đề cụ thể như sau:
• Các quy định của pháp luật không thể mang tính thách đố. Những đòi hỏi
về thủ tục đăng ký rơmooc phải mang tính khả thi. Và các điều kiện để
người dân có thể chấp hành phải được bảo đảm.
• Các quy định của pháp luật không thể mang tính áp dụng ngược cho hành
vi xảy ra trong quá khứ. Đối với những tài xế đã mua và sử dụng rơmooc
trước khi quy định về thủ tục đăng ký được áp đặt thì việc đòi hỏi về hồ sơ,
chứng từ là mang tính chất “hồi tố”. Đòi hỏi này là không thể thực hiện
được đối với những người đã vứt bỏ những giấy tờ mà trước đây có giữ lại
