Pháp quyền và tính có thể đoán
trước
Tổ chức quyền lực nhà nước như thế nào là một vấn đề muôn thuở. Lý lẽ có
nhiều, nhưng phổ biến nhất là hai triết lý sau đây:
• Một là, tổ chức chính quyền là để phục vụ nhân dân.
• Hai là, tổ chức chính quyền là để tạo điều kiện cho nhân dân.
Theo triết lý thứ nhất, chúng ta có mô hình bao cấp. Theo triết lý thứ hai
chúng ta có mô hình pháp quyền.
Một chính quyền được thiết kế để phục vụ dân thì rất tốt đẹp, nhưng chưa
hẳn đã giải quyết được mọi vấn đề của người dân.
Một chính quyền được thiết kế để bảo đảm các điều kiện pháp lý, kinh tế,
xã hội thuận lợi để người dân vươn lên làm giàu và tự giải quyết những vấn
đề của mình có vẻ không “công bộc” bằng, nhưng lại có thể hữu ích hơn.
Lịch sử của nhiều nước trên thế giới cho thấy, loại hình chính quyền thứ hai
có thể đưa lại sự phát triển và sự thịnh vượng chung cho cả xã hội.
Suy cho cùng, mọi sự giàu có đều do người dân có điều kiện lao động, sáng
tạo trong tự do và an toàn làm ra. Và chính quyền không thể làm thay
những người dân trong công việc này. Loại chính quyền thứ hai này còn
được gọi là nhà nước pháp quyền. Ở ta, bổ ngữ “của dân, do dân, vì dân”
còn được thêm vào là làm thành: “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
của dân, do dân và vì dân”.
