NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 232

Đặc tính quan trọng nhất của nhà nước pháp quyền chính là tính có thể đoán
trước được của công quyền. Bài viết này muốn bàn đôi điều về đặc tính nói
trên.

Trong nền kinh tế thị trường, đây là điều kiện tiên quyết để người dân
hoạch định chuyện làm ăn và “mưu cầu hạnh phúc”. Tuy nhiên, đây là một
công việc hết sức khó khăn. Thiết thực hơn là từng bước khắc phục cách
hành xử “tùy hứng qua cầu” vẫn còn xảy ra dưới nhiều hình thức. Dưới đây
xin được kể ra một vài hình thức cụ thể:

Một là, thay đổi quyết định một cách đột ngột. Ví dụ: Quy hoạch năm
trước, năm sau có thể bị điều chỉnh; đường hai chiều có thể bị chuyển thành
một chiều vào ngày hôm sau và ngược lại... Ví dụ cụ thể nhất là về việc
hôm trước rơmooc không phải đăng ký, hôm sau không đăng ký sẽ bị phạt.

Hai là, ban hành quyết định không tính đến thời hiệu. Ví dụ, ban hành lệnh
đăng ký rơmooc hôm trước, một thời gian ngắn sau có thể xử phạt vi phạm
ngay. Với cách làm này, nhiều chủ phương tiện đã không kịp trở tay. Một ví
dụ khác, lệnh đình chỉ việc đăng ký xe gắn máy được gọi là tạm thời, nhưng
thời hạn kết thúc hiệu lực thì không được nhắc tới. Những người dân chỉ
còn biết đoán mò là nó có thể được bãi bỏ sau một, hai năm hoặc lâu hơn
nữa.

Ba là, các quyết định không được thực hiện một cách nhất quán. Việc áp đặt
đội mũ xe máy có thể được thực hiện gắt gao một thời gian rồi bỏ ngỏ.
Nhưng mọi người không đội có thể sẽ không sao, một hôm bạn theo gương
họ lập tức sẽ bị phạt.

Bốn là, các quyết định không tạo ra tiền lệ. Ví dụ, nhà lỡ xây có thể được
hợp thức hóa. Nhưng chớ vì thế, mà bạn xây nhà của mình theo cách đó, vì
nó có thể bị phá bỏ.