I
VÀI ĐIỂM SÁNG TỎ VỀ NGUỒN GỐC THƠ CỦA
GAVROCHE
ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT VIỆN SĨ HÀN LÂM ĐỐI
VỚI THỨ THƠ NÀY
Cuộc khởi nghĩa nổ ra từ sự va chạm giữa công chúng với quân đội ở
trước quảng trường Quân Khí. Sự va chạm đó làm nảy ra một cuộc vận động
từ trước ra sau của đám đông đi theo xe tang, đám đông đó kéo dài suốt các
đại lộ vốn là một sức đùn mạnh mẽ đối với đoạn đầu đoàn tang lễ. Lúc bấy
giờ đám tang xô dồn lại một cách đáng sợ. Dân chúng ùn ùn mất cả hàng
ngũ, ai cũng đi, cũng chạy, cũng thoát ra, kẻ thì hò reo tấn công, người thì
nhợt nhạt bỏ chạy. Con sông người chảy trên các đại lộ chia dòng trong nháy
mắt, tràn qua trái, qua phải thành những con suối trên hai trăm đường phố
một lúc, chảy siết như mở cổng sông đào. Lúc ấy, một chú bé rách rưới từ
phố Ménilmontant đi lại, tay cầm một cành thị mun trổ hoa mà chú vừa hái
trên vùng đồi Belleville. Chú thấy trong quầy của một mụ hàng xén có một
khẩu súng ngắn kỵ binh. Chú vứt cành hoa xuống đường, kêu: “Bà gì ơi, tôi
mượn cái súng của bà đó". Rồi chú tóm khẩu súng chạy biến đi.
Vài phút sau, một đoàn tư sản sợ sệt chạy trốn qua phố Amelot và phố
Basse, gặp chú bé đang vung súng hát:
«Đêm tối mò mò
Ngày thì sáng tỏ.
Bởi sách đáng ngờ
Thằng giàu rối to
Đạo đức, phải lo
Bo bo,
Mũ nhọn chờ đó.»
Đó là bé Gavroche ra trận. Đến đại lộ, chú nhận thấy súng không có cò.
