I
LỊCH SỬ CORINTHE TỪ NGÀY ĐƯỢC XÂY
DỰNG
Ngày nay những người Paris đi từ phía chợ vào phố Rambuteau thường
để ý về bên phải, ở trước phố Mondétour, một hiệu làm đồ mây dùng làm
bảng hiệu một cái giỏ mang hình dáng Napoléon Đại Đế, với những chữ
khắc: “Napoléon làm toàn bằng mây". Những người ấy không mảy may ngờ
rằng tại đây đã diễn ra những cảnh tượng kinh hồn cách mới ba mươi năm
thôi.
Nơi đây ngày xưa là phố Chanvrerie
mà giấy mực cũ viết là
Chanverrerie,
có cái quán rượu nổi tiếng gọi là quán Corinthe.
Bạn đọc còn nhớ những điều đã nói về cái chiến lũy dựng lên ở đây,
chiến lũy này vốn bị chiến lũy phố Saint Merry át đi. Chúng tôi sẽ rọi một ít
ánh sáng vào cái chiến lũy phố Chanvrerie lừng danh ngày nay đã hoàn toàn
bị lãng quên đó. Bạn đọc hãy cho phép chúng tôi dùng lại cái phương pháp
giản đơn đã dùng khi nói về trận Waterloo, để cho câu chuyện càng sáng tỏ.
Những ai muốn hình dung một cách khá đúng đắn những khối nhà thuở ấy ở
gần mũi Saint Eustache, góc Đông Bắc chợ Paris, nơi ngày nay là đầu phố
Rambuteau, thì hãy tưởng tượng ra một chữ N. Chữ N đó đầu giáp phố Saint
Denis, chân tựa khu chợ, hai nét đứng là hai phố Grande Truanderie và
Chanvrerie, nét huyền là phố Petite Truanderie. Phố Mondétour cũ kỹ cắt
ngang các phố kia những góc khúc khuỷu nhất. Tất cả bốn đường phố chằng
chịt rối rắm đó đủ để tạo nên bảy cụm nhà cửa cách biệt nhau như bảy hòn
đảo nhỏ, trong một khoảng đất không rộng quá bốn mẫu, giữa một bên là
khu chợ và phố Saint Denis, một bên là phố Cygne và phố Prêcheurs. Bảy
cụm nhà đó lớn nhỏ khác nhau, hình thù kỳ dị, xếp đặt ngang ngửa như là
ngẫu nhiên hình thành và cách nhau chỉ bằng những kẽ hẹp y như các tảng
đá trong một công trường.
Chúng tôi nói những kẽ hẹp là để bạn đọc có một ý niệm chính xác về
những đường phố tối tăm, chật hẹp đầy góc cạnh, hai bên có những ngôi nhà
