VIII
HOÀNG ĐẾ HỎI NGƯỜI DẪN ĐƯỜNG LACOSTE
Thế là, sáng hôm đánh trận Waterloo, Napoléon lấy làm vừa ý. Như vậy
là phải, vì kế hoạch trận đánh do ông phác ra, như trên đã nói, đúng là tuyệt
diệu.
Trận đánh bắt đầu. Diễn biến thật phức tạp. Hougomont vẫn cố thủ, Haie
Sainte chiến đấu kiên trì, Bauduin chết. Foy loại khỏi vòng chiến. Lữ đoàn
Soye tan nát trước một bức tường bất ngờ. Guilleminot trong tay không pháo
dùng, không thuốc súng, một sự dại dột hại. Các khẩu đội pháo sa lầy. Mười
lăm khẩu thiếu bảo vệ bị địch đánh tơi bời trong một đoạn đường trũng. Đạn
trái phá rơi vào giữa hàng ngũ địch, chui xuống đất nhão, khoét thành hố sâu
làm cho bùn bắn ra tung tóe chứ chẳng có mảnh đạn nào. Piré đem kỵ binh
ra biểu diễn một cách vô ích ở Braine L’Alleud, làm cho cả đoàn người
ngựa, mười lăm đại đội, gần như bị xóa sổ. Cánh phải quân Anh chưa có gì
khiến nao núng, cánh trái chưa bị tiêu hao đáng kể. Việc hiểu lầm của Ney
thật kỳ lạ: Đáng lẽ ra phải rải ra thì lại cho cả bốn sư đoàn của quân đoàn số
1 dàn trận đông đặc. Những đội hình hai mươi bảy hàng dày bít, những trận
tuyến hai trăm người san sát, cứ thế mà nộp mình cho đạn ghém của địch, cứ
thế mà để cho đạn đại bác khoét những lỗ trống kinh khủng. Hàng ngũ các
đội xung kích rời rạc. Bourgeois, Donzelot và Durutte lâm nguy, Quiot bị
đẩy lui. Trung úy Vieux, nhà lực sĩ tốt nghiệp trường bách khoa, bị thương
trong lúc đang vác búa phá cửa ở Haie Sainte, vì quân địch bắn từ trên chiến
lũy chắn ngang khuỷu đường từ Genappe đi Bruxelles. Sư đoàn Marcognet
bị kẹp giữa bộ binh và kỵ binh địch, một đằng bị quân bộ của Best và Pack
núp trong ruộng lúa bắn gần sát nách, một mặt bị quân kỵ của Ponsonby
chém. Công Tước Saxe Weimar vẫn chiến đấu và giữ vững khi đội pháo bảy
khẩu của ông bị hóc, mặc dù Bá Tước D’Erlon, Frischemont và Smohain tấn
công mãnh liệt. Lá cờ của trung đoàn 105 bị mất, lá cờ của trung đoàn 45
cũng bị cướp. Cái tên kỵ binh Phổ, mặc quân phục đen, bị lính gác của đoàn
cơ động ba trăm người đi sục giữa Wavre và Plancenoit bắt được. Những
điều nó khai ra thật đáng lo. Grouchy đến chậm quá. Một nghìn năm trăm
