một “trật tự vĩnh viễn lên xã hội.” Song bản thân vốn là người kiêu
hãnh và yêu nước, ông vẫn nhìn lại những giai đoạn trước chiến
tranh khi nước Đức vẫn còn là một đất nước của trật tự và kỷ cương,
là cường quốc kinh tế của châu Âu. Trong mắt ông, đất nước này
giờ đang tự hủy hoại mình. Nền cộng hòa đã phản bội các tầng lớp
trí thức trung lưu, lớp người đã đem lại sức mạnh nhường ấy cho
nước Đức.”
Dẫu rằng giờ đây ông đã nắm trong tay tiền bạc và vị thế mà
đã mất bao nhiêu năm vất vả để theo đuổi, song Schacht vẫn cảm
thấy vô cùng chán nản. Tại Danatbank, ông đã bị gạt ra ngoài rìa bởi
một Goldschmidt còn sáng láng thành đạt hơn. Sau nhiều bài viết
cho các tờ Berliner Tageblatt và Vossiche Zeitung, ông đã phát triển
được chút tiếng tăm với tư cách một chuyên gia về vấn đề bồi
thường chiến phí, ông lập luận rằng nước Đức có thể và nên trả
khoản tiền không vượt quá 200 triệu đô-la một năm, tương đương
với tổng số tiền bồi thường chiến phí là 4 tỷ đô-la, chỉ bằng một
phần ba số tiền đã được thông qua tại London vào năm 1921. Vào
thời đó, đây là một con số không thể chấp nhận được đối với nước
Pháp. Ông cố dàn xếp sao cho “được lòng cả anh lẫn ả.” Một bên
ông bày tỏ quan điểm quyết liệt đối với mức bồi thường chiến phí
mà nước Đức có thể đáp ứng, đồng thời ông hối thúc chính phủ suy
nghĩ thực tế hơn, mở các cuộc đàm phán với người Pháp, từ bỏ chính
sách kháng cự thụ động sai lầm tại thung lũng Ruhr, và ngừng in
thêm tiền.
Nếu thành thật với bản thân, hẳn ông đã phải thừa nhận rằng
mình thật may mắn vì không bị cuốn vào cơn bão chung. Trong
vòng ba năm vừa qua, khi cả nước ngày càng chìm sâu hơn trong vòng
xoáy hỗn loạn của kinh tế, các khoản bồi thường chiến phí đã là
một vấn đề không có lối ra đối với bất kỳ viên chức hay chính trị
gia nào của nước Đức.
