Thủ tục tuyên bố về việc trả nợ không đúng kỳ hạn quy định
rằng các hình phạt chỉ bị áp đặt trong trường hợp phía Đức bộc lộ
hành động chống đối việc hoàn thành nghĩa vụ của mình một cách
“trắng trợn.” Người Đức lập tức yêu cầu phải định nghĩa rõ thế
nào là trắng trợn. Riêng chuyện bắt bẻ câu chữ vặt vãnh này thôi
cũng chiếm trọn một ngày. Người Pháp đồng ý rút khỏi thung lũng
Ruhr sau một năm. Người Đức nhao lên hỏi rằng bao giờ thì năm
đấy mới bắt đầu, và còn đòi hỏi thêm là quá trình di tản quân đội
phải được hoàn tất trong vòng một năm.
Cuối cùng, vào ngày 14 tháng Tám, các điều khoản cuối cùng
đã được trình ra cho phái đoàn Đức, họ được gia hạn thời gian một
đêm để chấp nhận hoặc bác bỏ. Tất cả các thành viên của đoàn bèn
họp nhau lại trong một căn phòng tại khách sạn Ritz bàn bạc thâu
đêm. Mỗi người đều bày tỏ suy nghĩ riêng. Khi bình minh lên, thủ
tướng đi quanh phòng để thu thập những lá phiếu biểu quyết sau
chót. Tất cả đều bỏ phiếu thuận, chỉ trừ Schacht, ông nói bằng
giọng Frisian nặng và gằn, “Chúng ta không thể chấp nhận các
điều khoản này được – chúng ta không bao giờ đủ khả năng thực
hiện chúng.” Ông một mực chỉ ra rằng thất bại của Kế hoạch
Dawes trong việc cắt giảm tổng số tiền bồi thường chiến phí mà
nước Đức phải trả là một khiếm khuyết chết người. Song chính
Stresemann mới là người có tiếng nói cuối cùng. ”Chúng ta phải
tống bọn Pháp ra khỏi thung lũng Ruhr phải giải phóng khu vực
sông Rhine, phải chấp thuận.”
NHÌN BỀ NGOÀI, Kế hoạch Dawes dường như là bước ngoặt
cho cả châu Âu. Những cuộc tranh cãi xoay quanh vấn đề bồi
thường chiến phí đã tiêu hao biết bao nhiêu sức lực của các nhà
chức trách trong suốt năm năm vừa qua có vẻ đã chấm dứt. Tháng
Chín, khoản vay tạo nền tảng cho kế hoạch này đã được khơi mào
thành công từ New York và London. Nó đã mở đầu cho một đợt
