Phần I. CƠN BÃO BẤT NGỜ THÁNG
TÁM NĂM 1914
1. Mở đầu
Giai đoạn đó quả là một chương dị thường trong tiến trình kinh
tế của loài người, rốt cuộc rồi cũng đi đến hồi kết vào tháng
Tám năm 1914!
JOHN MAYNARD KEYNES, những hậu quả kinh tế của hòa bình
Vào năm 1912, London đứng ở trung tâm của một mạng lưới tín
dụng quốc tế tinh vi và phức tạp, được xây dựng trên cơ sở chế độ
bản vị vàng. Hệ thống này đã mang theo nó sự tăng trưởng rõ rệt của
thương mại và của cải trên toàn cầu. Giai đoạn bốn mươi năm trước
đó đã không phải chứng kiến một cuộc chiến tranh lớn hay một
cuộc cách mạng vĩ đại nào. Những tiến bộ công nghệ của khoảng thời
gian giữa thế kỷ XIX - đường sắt, tàu hơi nước, và máy điện báo -
đã lan ra khắp thế giới, mở ra những địa hạt rộng lớn cho các hoạt
động thỏa thuận và thương mại. Thương mại quốc tế bùng nổ khi
dòng vốn từ châu Âu được tự do luân chuyển khắp toàn cầu, cung
cấp nguồn tài chính dồi dào cho các thương cảng ở Ấn Độ, các
đồn điền cao su ở Malaysia, đồn điền bông ở Ai Cập, các nhà máy
ở
Nga, các đồng lúa mì ở Canada, các mỏ vàng và kim cương ở Nam
Phi, các trại gia súc ở Argentina, tuyến đường sắt nối Berlin tới
Baghdad, và cả hai kênh đào Suez và Panama. Mặc dù hệ thống này
vẫn thường bị rung chuyển bởi những cuộc khủng hoảng tài chính và
hoảng loạn ngân hàng, song các thời kỳ suy thoái trong lĩnh vực