Tấm bia ghi tên ngày sinh tử, công trạng, sắc phong của ông bị nắng mưa
bào mòn hết còn chữ. Án thờ ông hương khói lạnh tanh thuở nào? Đây đó
rải rác phân bò, phân trâu, hắt mùi khó thở. Khu quần thể lăng hoàng gia đã
xuống cấp đền mức độ báo động.
Còn ngôi nhà thờ dòng họ Phạm cũng đang ở trong tình trạng hư hại
nặng. Ngói vỡ, mưa xối, nắng chan triền từ năm này qua năm khác, làm cho
đầu cột, kèo lung lay, mục rỗng dần. Bàn thờ Đức Quốc Công và 6 vị cao tổ
của ông, đã bị ai đánh cắp? Các bao lam chạm hình rồng, công, phượng với
đường nét tài hoa, tinh xảo bị mục nát hoàn toàn. Ai đã từng đền lăng hoàng
gia một lần ra về đều tiếc đứt ruột vì sự hư hại nặng nề của nó. Chẳng lẽ
con người lại vô cảm trước di tích lịch sử văn hoá có giá trị nghệ thuật cao
như thế này ư? Ta cũng không ngờ được từ năm 1975 cho đến nay, chính
quyền sở tại chưa chi một đồng, một cắc nào cho công việc bảo quản, chăm
sóc, quét dọn cho khu lăng hoàng gia này. Người thủ từ già nua, gầy gò ra
tiếp chúng tôi cũng thừa nhận điều đó. Vợ chồng ông sông được cũng nhờ
cuộc đất trồng chuối, trồng mảng cầu trong khu lăng mộ. Mấy năm trước,
chính quyền không giúp đỡ, còn thu thuế vườn.
Ông Hai Sỹ, người làm văn nghệ ở Gò Công lâu năm, chỉ vào nền đất
trông trơn, lổn ngổn gạch đá, bảo tôi:
- Đây là gian nhà khách. Giữa năm 1985, tôi làm đơn xin uỷ ban thị xã
Gò Công 6.000 ở thuê người cật dỡ kẻo sợ sập, gây tai nạn chết người. Ngờ
đâu sáng xin được tiền, tối đến ngôi nhà sụp đổ.
Tôi giật mình ngoảnh lại khu nhà thờ (phủ thờ) phía sau lưng, đường bệ,
tôn nghiêm là thế, kết tinh cho một lối kiến trúc độc đáo của nhân dân ta
dưới triều Nguyễn vào thế kỷ 19, cũng đang có nguy cơ bị lật nhào khỏi
mặt đất vì mưa nắng, vì sự thờ ở lạnh lùng của hậu thế…
Cộng sản tới đâu phá nát đất nước tới đó. Một vị cao niên đã nói với tôi
như vậy. Chiếm được miền Nam rồi, chúng gọi vua chúa “thằng này, thằng
nọ”, huống chi lăng mộ của vua chúa, họ muốn phá cho tiêu tan di tích. Bây
giờ nghèo túng, họ muốn thu hút khách du lịch nước ngoài, mới bỏ tiền
trùng tu một số lăng mộ chớ không phải đã thay đổi quan niệm, cách suy
