Những tâm tình cô đơn
76
là người thực sự khôn ngoan nhất. Bởi vì những gì mà
sự tranh cãi mang đến cho chúng ta thật ra hoàn toàn
không bù đắp được cho những gì chúng ta phải mất
đi vì nó. Cảm giác thích thú của người “chiến thắng”
- nếu có - chỉ thoáng qua trong chốc lát, trong khi
những bất hòa và sự tổn thương tình cảm do sự tranh
cãi tạo ra lại có thể còn mãi, thậm chí có khi còn được
nuôi lớn thêm mãi nếu không sớm chấm dứt.
Cũng cần phân biệt rõ giữa sự tranh cãi với tranh
luận. Mọi cuộc tranh cãi đều nhắm đến việc giành lấy
phần thắng, chứng minh rằng những gì mình đưa ra
là đúng đắn, hợp lý, còn những gì đối phương đưa ra
đều là sai trái, nhầm lẫn. Ngược lại, một cuộc tranh
luận luôn để ngỏ khả năng đúng sai của mỗi người, và
luôn chấp nhận lắng nghe những người khác để nhận
lấy những điều nào là hợp lý, đúng đắn.
Tranh luận chỉ nhằm làm rõ vấn đề, tìm ra chân lý,
lẽ phải, bất kể là chân lý hay lẽ phải đó thuộc về ai, và
cũng có thể là thuộc về tất cả mọi người, trong trường
hợp mỗi người chỉ nói đúng một phần nào hoặc một
khía cạnh nào đó của vấn đề mà thôi.
Vì thế, cuộc tranh cãi chỉ được kết thúc khi có sự
phân định thắng thua rõ rệt, còn một cuộc tranh luận
