thuộc giai đoạn lưu đày. Nhưng điều này không chỉ phớt lờ tác động mạnh
mẽ của tinh thần và xúc cảm của nhiều cuốn sách trong bộ kinh Thánh lên
độc giả, thậm chí cả những độc giả không mặn mà lắm, mà còn phớt lờ ảnh
hưởng chồng chất của nó lên toàn bộ các xã hội. Những khoảnh khắc tuyệt
vời của kinh Thánh - “lekhlekha” vang như sấm nói về Avram, Danh xưng
bí mật của Chúa được tiết lộ cho Moshe đang ngồi thu mình, bài ca của
Miryam trên bờ biển xa, Mười điều răn của Chúa, Người chăn cừu tốt bụng
của David, Núi Thánh của Isaiah - thì khó bỏ qua giống như những thành
ngữ của con người đơn thuần không có mối quan hệ với những ý nghĩa sâu
sắc nhất của cuộc sống cá nhân của chính chúng ta.
Nếu có thể đọc kinh Thánh như một món hỗn tạp duy nhất có một sự
đồng nhất giả tạo thì cũng có thể đọc nó như toàn bộ văn chương kỳ lạ. Đây
là chiến thuật được thực hiện bởi Jack Miles trong tác phẩm “Tiểu sử Thiên
Chúa”, trong đó Chúa được xem như là một nhân vật đang phát triển trong
văn chương. Bằng một cách khác, nó cũng là một chiến thuật được thực hiện
bởi những người giải thích kinh Thánh theo nghĩa đen, dù là người Do Thái
hay Cơ Đốc giáo, họ xem kinh Thánh như là một loại “cẩm nang về cuộc
sống” cho họ biết mọi thứ họ muốn biết. Cuối cùng, đối với tôi, cách dễ chịu
nhất đê đọc kinh Thánh là xem kinh Thánh như một tập hợp nhiều loại tài
liệu khác nhau, mỗi tài liệu cho chúng ta thấy một sự khám phá tương tự
trong những giai đoạn khác nhau của sự phát triển nhưng cuối cùng thì khả
năng mang lại cho chúng ta một niềm tin cá nhân trong Thiên Chúa hoàn
toàn huyền bí.
Chúng ta là những người tiếp nhận lịch sử Do Thái, nếu không có sự
phát triển lâu dài, vượt bậc và phi thường của thuyết nhất thần thuộc luân
thường đạo lý này thì những quan điểm của chúng ta về công bằng và chủ
nghĩa cá nhân không bao giờ trở thành hiện thực và chắc chắn cũng sẽ
không bao giờ phát triển theo đúng bản chất của nó. Đây là sự phát triển tất
yếu. Nhưng vì người ta không thể chứng minh Thiên Chúa tồn tại, nên cũng
khó xác định Thiên Chúa dã nói chuyện với Avraham, Moshe hay Isaiah.
Mỗi độc giả phải tự quyết định xem là phải chăng Chúa đã nói chuyện với
