Trong số những sự bắt chước mù quáng mờ nhạt hơn của Kinh Thánh
mà chúng ta có thể nhận ra trong những ghi chép cổ xưa nhất là ngôn ngữ
tình yêu mà Ishtar dùng, không phải không giống ngôn ngữ trong làn điệu
của những bài ca. “Hội đồng nhà trời” nhắc nhở chúng ta về nhiều cụm từ
trong Kinh thánh trong đó dường như Chúa hội ý với thần thánh khác hay
với những thiên thần và trong đó thiên đường được hình dung như một cung
điện hoàng gia. Những sự mô tả về vương quốc của tử thần gợi nhớ lại
không chỉ Hades của Hy Lạp mà còn Sheol của Do Thái. Những dòng nước
lũ được mô tả như sự nổi lên từ thời hỗn nguyên bao bọc Đất “Trời, vũ trụ
do các thần sắp đặt, theo cách rất giống sự hỗn loạn bao quanh sự sáng tạo
nổi bật của Chúa vào thời điểm bắt đầu của “Chúa sáng tạo ra thế giới”. Và
những lời khuyên bảo khôn ngoan từng trải của Thần bất diệt và bà chủ quán
bia chắc chắn thúc đẩy chúng ta nghĩ về những tác phẩm thông thái của
Kinh thánh, đặc biệt là những tác giả cuốn “Sách Thánh” có giọng điệu chán
đời và hoài nghi.
Một chủ đề thuộc về Gilgamesh nhưng không thấy phản ánh trong
những tác phẩm Kinh Thánh chính là sự sinh sản - hay nói đúng hơn là do
âm sắc quá khác biệt làm cho nó không thể nhận ra được. Đền thờ Ishtar, át
hẳn chiều cao của Uruk một cách đáng sợ, cảnh nghi lễ tình dục thần thánh
liên quan đến những loại mại dâm cả nam lẫn nữ, cho phép chúng ta lần tìm
dấu vết về một xã hội thậm chí cổ hơn Uruk, một xã hội mà sự giao hợp của
con người được xem như là một sự diễn tả khu biệt về thiên đường và trần
thế bao la, một cỗ máy sinh sản vĩ đại do các thần tạo ra, chính bản thân các
thần là những người sinh ra nguyên hình - và có khả năng tình dục cao.
Chúng ta đã nhìn vào Uruk, đô thị bằng gạch nung này mọc lên trên bờ
sông Euphrates hứng chịu cái nắng gay gắt của mặt trời xứ Mesopotamia,
chúng ta đã hình dung về xã hội Uruk và lắng nghe những câu chuyện được
kể nhiều lần. Những câu chuyện này là yếu tố của sự tiêu khiển ở Uruk. Bây
giờ, hãy nghiên cứu kỹ về mức độ sâu sắc nhất của tinh thần người Sumer -
những niềm tin tột cùng gắn kết xã hội này với nhau, ma trận tinh thần tạo ra
thế giới quan của người Sumer. Nhưng nghịch lý thay, để nghiên cứu sâu
