2/. Khi ám thị tâm bệnh lý.
Đây là một trong những trường hợp được Janet ghi nhận. Irène, một
thiếu nữ 21 tuổi, đau nặng sau cái chết của mẹ cô. Cô từ chối việc uống
nước từ vòi, bởi vì cô cho rằng từ cái vòi đó không chảy ra nước mà là máu.
Từ lúc nào đã bắt đầu sự tự kỉ ám thị đó, cái hư giác đó? Từ ngày mà Irène
thấy nước từ cái vòi đó nhỏ từng giọt một… “giống như máu từ môi của mẹ
cô”.
Sự tự kỉ ám thị của Irène đã trở thành một định kiến. Định kiến là
một tự kỉ ám thị được đẩy lên mức cao nhất. Thôi miên là một phương tiện
lý tưởng để cấy một định kiến vào não của một người. Sau đây là một thí
nghiệm tầm thường của thuật thôi miên.
Một phụ nữ được cho ngủ. Sau đó người ta gợi ý với cô ta là cái ly
mà cô đang cầm trong tay đựng nước rất mặn. Tiếp đến người ta đánh thức
cô dậy. Cô ta uống nước đó (mà thật sự đây là nước tinh khiết) và nhổ nó ra
ngay với bộ điệu tởm lợm. Cô ta nói nước này “mặn quá”, và không gì,
không một lời giải thích nào, không một chứng mình nào, có thể làm cho cô
ta nghĩ khác được. Để làm được việc đó, người ta phải cho cô ngủ lại và gợi
ý ngược lại.
Vì thế người đó, do bị thôi miên, đã mắc phải định kiến: nước mặn.
Việc gợi ý này đến từ người thôi miên, và nó đã trở thành một sự khẳng
định tuyệt đối cho người bị thôi miên; sau đó là sự tự ám thị và một định
kiến. Tôi xin nhắc lại là trong tất cả những phương cách đó, luôn có một cơ
chế vận hành thần kinh đơn thuần mà chúng ta sẽ xem xét khi cần. Ám thị
không phải là một phép lạ một khi chúng ta hiểu được cách hoạt động của
thần kinh, và cái bí mật “kinh hoàng” sẽ biến mất…
THẾ NÀO LÀ ĐỊNH KIẾN
Chúng ta có thể xem nó như một ý nghĩ “ăn bám” vào đời sống tinh
thần của con người. Cái ý nghĩ ăn bám này có đủ sức mạnh và kiên định để
loại bỏ tất cả những ý nghĩ khác. Không một lập luận nào, không một tranh
