và hết sức lôgic. Mà hơn nữa, chân lý lúc nào cũng đẹp hơn ảo giác. Một
con người ý thức và sáng suốt có phải hiện thực hơn là một người gần như
hoàn toàn bị lệ thuộc vào sự kiệt sức hoặc cái vô thức của anh ta không?
Ngay cho dù anh ta có làm những cố gắng tưởng chừng là tự nguyện…
Các điều kiện của một ý chí hoàn hảo là gì?
Chúng ta sẽ xem xét nó sau. Trước hết tôi muốn xin nhắc lại điều
này: phải làm một cố gắng tự nguyện là biểu hiện sự bất lực của ý chí. Một
ý chí hoàn hảo đòi hỏi một con người toàn diện hướng đến mục đích của
anh ta, với sự phán đoán bình thường, lý trí và trí thông minh của anh ta.
Nếu các khuynh hướng trái ngược hiện hữu trong chúng ta, chúng ta sẽ đi
đến mục đích chỉ với một phần của chúng ta mà thôi… và chúng ta sẽ đi
ngang qua đó. Các khuynh hướng trái ngược cắt bỏ sự hoà hợp của nhân
cách, và chia rẻ ý chí của chúng ta. Đến lúc đó chúng ta chỉ có vài phần của
ý chí, co cúm và đối chọi với nhau… và hướng đến những mục tiêu mà
chúng ta chỉ thấy có một phần.
Đây là một thí dụ của một bà mẹ đang hy sinh cho các con của mình
và làm việc đến kiệt sức. Bà phải cố gắng hết sức mình để hoàn tất công
việc làm. Bà ta có ý chí không? Có, bởi vì bà ta “muốn đạt được”. Nhưng có
phải đó là ý chí thực thụ không? Không! Đó chỉ là các mảng của ý chí và bị
co cúm vì kiệt sức. Cho dù hành vi của bà mẹ đó đẹp đến như thế nào đi
nữa, ý chí thực thụ của bà ta chỉ có ý nghĩa nếu bà ta lấy lại đủ sức lực để
không phải cố gắng nhiều.
Ý chí phải giống như vẻ thanh lịch: vô hình
Ý niệm “ý chí” khiến cho bạn nghĩ gì?
a) Đến sự kiên trì – Con người quyết tâm phải thành công, và sử
dụng vài phương tiện nào đó. Nhưng người ta thường hay nhầm lẫn sự kiên
trì (mà nó là sức mạnh của sự cân bằng) và ngoan cố (là bất lực và yếu đuối)
b) Đến sự tự chủ – Đó là năng lực để chế ngự các cảm xúc, bản
năng, v.v… Hơn nữa chúng ta còn phải biết nhận ra đâu là sự tự chủ thật
đâu là giả.
