biết hát theo kiểu ở trường, nhưng những đứa bé hơn thì may lắm là
học được cách chửi thề...
- Mày cứ thử chửi thề như vậy xem, tao sẽ cho ăn đòn! - Người mẹ
xen vào.
- Này, cậu bé, thế còn chuyện đồng áng thì không bao giờ mày có
hứng hay sao? - Lão Andrzej hỏi.
Antek hôn tay ông ta và lên tiếng:
- Các người hãy gửi con tới nơi người ta dạy đóng cối xay gió ấy.
Những người già đều nhún vai như nghe lệnh.
Cái cối xay gió bất hạnh đứng bên kia bờ sông Wisla chuyên xay lúa
mì đã gặm nhấm tâm hồn cậu bé sâu đến mức không có sức mạnh nào
có thể lôi được cậu ra khỏi đó nữa.
Sau khi thảo luận rất lâu, người ta quyết định chờ đợi. Và họ đã chờ.
Tuần này đến tuần khác trôi qua, tháng này đến tháng khác trôi qua,
cuối cùng cậu bé đến tuổi mười hai, nhưng trong chuyện đồng áng cậu
vẫn không phục vụ được gì nhiều. Cậu bào các cây gậy của mình, thậm
chí còn khắc được những hình thù kì lạ. Và mãi đến khi con dao của
cậu bị hỏng, còn người mẹ không cho tiền mua con dao mới, cậu mới
chịu đi làm thuê. Ban đêm, khi canh ngựa cho một người ngoài đồng
cỏ, cậu chìm đắm trong màn sương đêm trắng và nhìn lên các ngôi sao;
rồi cậu dắt bò khi cày ruộng cho một người khác; đôi khi cậu đi vào
rừng tìm quả móc hoặc nấm và bán cả sọt đầy cho chủ quầy rượu
Mordko mà chỉ lấy vài xu.
Trong nhà họ gặp khó khăn. Đồng ruộng không có người đàn ông
cũng giống như thân thể không có linh hồn; và mọi người đều biết bố
Antek đã mấy năm nay yên nghỉ trên quả đồi, nơi những cây thập tự
buồn rầu vẫn nhìn xuống làng xóm qua rặng cây móc đỏ trơ trọi.
Bà quả phụ đã thuê một người làm công để trông nom việc đồng áng,
số tiền còn lại phải mang nộp cho xã, còn lại bao nhiêu mới dành cho
việc nuôi mình và hai thằng bé.
