tạo điều kiện thống nhất các vùng và - đặc biệt là từ thời Napoléon - tập
trung hóa quyền lực. Tuy nhiên, ở phía nam và phía tây, nhiều quốc gia vẫn
còn nằm lại nấc thang thứ hai của thế lực Âu châu, một phần là do vị trí địa
lý của họ. Ví dụ miền Nam nước Ý vẫn lạc hậu hơn so với miền Bắc, và mặc
dù Ý đã là một nhà nước thống nhất (bao gồm cả Venice và Rome) kể từ
năm 1871, các vết rạn nứt giữa miền Bắc và miền Nam Ý hiện nay còn lớn
hơn so với trước Thế chiến II. Các trung tâm công nghiệp nặng, du lịch và
tài chính ở miền Bắc từ lâu đã mang lại mức sống cao hơn, dẫn dẫn đến sự
hình thành các đảng phái chính trị kích động việc cắt giảm, hoặc thậm chí
hủy bỏ trợ cấp của nhà nước đối với miền Nam.
Tây Ban Nha cũng đang và vẫn luôn phải vật lộn vì địa lý của nó. Các
vùng đồng bằng hẹp ven biển có đất đai khô cằn, việc tiếp cận với các thị
trường trong nội địa bị ngăn trở bởi các con sông ngắn và bởi cao nguyên
Meseta Central bị các dãy núi bao quanh và một số còn cắt ngang qua.
Thương mại với Tây Âu lại càng bị cản trở bởi dãy Pyrenees, và bất kỳ thị
trường nào nằm về phía nam của Tây Ban Nha ở bên kia Địa Trung Hải đều
là các nước đang phát triển với thu nhập có hạn. Tây Ban Nha bị tụt hậu từ
sau Thế chiến II, vì dưới chế độ độc tài Franco, nước này đã bị đa số các
nước châu Âu hiện đại cô lập về mặt chính trị. Franco qua đời năm 1975 và
nước Tây Ban Nha dân chủ mới mẻ gia nhập EU vào năm 1986. Đến những
năm 1990, nước này bắt đầu theo kịp phần còn lại của Tây Âu, nhưng những
nhược điểm về địa lý và tài chính cố hữu tiếp tục kìm giữ nó lại và làm trầm
trọng thêm các vấn đề bội chi và sự kiểm soát chính sách tài chính công lỏng
lẻo. Tây Ban Nha là một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong
cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008.
Hy Lạp cũng phải hứng chịu điều tương tự. Bờ biển Hy Lạp đa phần là
những vách đá dốc đứng và rất ít đồng bằng ven biển thuận tiện cho nông
nghiệp. Vùng nội địa cũng là những vách đá còn dốc đứng hơn, các con
sông không cho phép vận chuyển hàng hóa và một vài thung lũng rộng, màu
mỡ. Dù những vùng đất nông nghiệp đều có chất lượng cao; nhưng vấn đề là
