Charles Darwin sinh ngày 12 tháng Hai năm 1809. Ông là đứa con thứ
năm trong một gia đình gồm sáu người con, khi được tám tuổi thì mẹ ông
từ trần. Ông được cha và các chị săn sóc, và suốt cuộc đời ông vẫn nhớ mãi
những ngày hạnh phúc tràn đầy của tuổi ấu thơ dưới mái gia đình.
Năm 1818, ông ở trọ và học tại trường Shrewsbury, nơi đây sự giáo huấn
theo nề nếp cổ điển, chú trọng căn bản trên nền tảng đã có từ lâu. Charles
nói rằng suốt cuộc đời học sinh, ông chỉ thực sự học hỏi riêng rẽ bằng cách
tự học những bài vở trong Euclid và làm những cuộc thí nghiệm hoá học tại
căn lầu chứa dụng cụ mà anh ông thiết lập tại nhà. Nhưng môn hoá học
Không được trường Shrewsbury ưa thích và Charles bị quở phạt vì đã phí
thì giờ trong môn học này. Ngoài giờ học, sự đam mê của ông là thu nhặt
những vật gì có lợi cho một nhà bác vật học và ông rất yêu thích săn bắn.
Ông kể lại rằng “Lúc tôi còn đi học, tôi ưa thích môn bác vật học và đặc
biệt thu thập các tài liệu cho môn học này nên kiến thức rất mở mang. Tôi
cố gắng đặt tên cho các loại thảo mộc và lượm các vật như vỏ sò, hải cẩu,
tem, đồng tiền, và các loại khoáng chất. Thú đam mê gom góp các đồ vật
để đưa con người trở nên nhà bác vật học có quy củ, một người thích chơi
đồ cổ, hay một kẻ hà tiện bủn xỉn, lại rất kích thích mạnh mẽ con người tôi
và đó là một bản tính bẩm sinh mà không anh chị nào của tôi có được”.
Charles có vẻ thích theo nghề của cha và ông nội là trở nên bác sĩ, cho
nên năm 1825, ông ghi tên vào đại học Edinburgh. Nhưng y khoa không có
gì hấp dẫn ông, khoa giải phẫu khiến ông ghê tởm, và phòng mổ, thời kỳ
chưa tìm ra được thuốc mê, là một căn phòng đầy hãi hùng đối với ông.
Ông quyết định bỏ y khoa và có ý muốn đi tu; nhưng trước khi rời đại
học Edingburg, bạn ông, bác sĩ Grant, nhà động vật học đã khiến ông đổi ý
và bắt đầu chú ý nghiên cứu về khoa học thiên nhiên. Dưới ảnh hưởng của
ông này, Darwin làm một cuộc quan sát về một vài động vật miền biển và
cũng sưu tầm vài giống côn trùng hiếm có ở Anh.
Ông ghi tên vào đại học Christ ở Cambridge năm 1827, ông bỏ ra một
năm ở nhà để ôn lại những bài cổ học mà ông đã quên đi và mãi đến năm
1828 mới nhập học. Ông gia nhập đời sống đại học với lòng hăng hái thú
