CÁCH MẠNG HAY CÁCH MỆNH ?
Nói cách mạng hay cách mệnh đều được cả.
Chỉ có điều nên biết : cách mạng là gì ? Theo nghĩa đen của danh từ,
cách mạng là sự hủy bỏ hay đổi dời (cách) của một vật thể (mệnh).
Có người nói cách mệnh là danh từ rút ngắn của « cách thiên chi mệnh
» (thay đổi mệnh trời), ý muốn nói sự vùng dậy táo bạo. Định nghĩa ấy
không đúng.
Về mặt xã hội, hiện nay người ta thường dùng danh từ « cách mệnh »
để chỉ những việc thay đổi lớn lao có tính chất đột biến (chứ không phải từ
từ) của một trạng thái lạc hậu chuyển qua một trạng thái tiến bộ về chánh
trị, quân sự, kinh tế hay văn hoá.
Muốn biết thực chất của một sự biến có thực sự cách mạng hay không,
ta phải xét xem, so với trước, nó có sự thay đổi thực sự tiến bộ hay không.
Thí dụ kết quả của một cuộc vận động cách mạng chống độc tài,
chống áp bức, không kỳ thị tôn giáo chẳng hạn, phải là cuộc vận động thực
sự dân chủ, với đầy đủ những thể chế, luật pháp dân chủ bảo đảm, trong đó
mọi quyền hạn về sinh sống được coi trọng, không còn có sự phân biệt đối
xử về tín ngưỡng hay tôn giáo v.v…
Nếu không có những thay đổi căn bản ấy thì không thể coi đó là một
cuộc cách mạng.
Ngược lại, nếu tình hình càng trở nên đen tối hơn, quyền dân chủ càng
bị bóp chẹt hơn, thì đó chính là một cuộc vận động cách mạng (chớ không
phải cách mạng thực sự).
Tóm lại, cách mạng là cuộc thay đổi tận cội gốc những quan niệm và
hình thức cũ để tiến tới một tổ chức mới, nhằm cải thiện đời sống của quần
chúng.
Sau mỗi cuộc cách mạng, con người phải dễ thở hơn, sung sướng hơn.
