lòng tự trọng chính đáng của ta lại phải khuất phục trước một nhóm
những tay chơi bài? Và ngay cả nếu chúng ta bằng cách nào đó giành
được sự tôn trọng của họ, nó sẽ có thể đáng giá bao nhiêu? Hoặc như
câu hỏi Schopenhauer đưa ra: “Liệu một nhạc sĩ có cảm thấy hãnh
diện trước sự tán thưởng nhiệt liệt của khán giả nếu ông ấy biết rằng,
ngoại trừ một hai trường hợp, tất thảy bọn họ đều bị điếc?”
5.
Bù lại, điểm bất lợi của cái nhìn tinh tường, hữu dụng này về nhân tính
là chúng ta sẽ có ít bạn. Bạn cùng nhóm yếm thế triết học của
Schopenhauer, Chamfort cũng thừa nhận như thế khi ông viết: “Một
khi chúng ta đã quyết định rằng ta chỉ quen biết những ai sẽ đối xử với
chúng ta một cách đạo đức và cao thượng, lý trí và chân thành, xem
việc làm bộ làm tịch, phù phiếm và nghi thức không gì khác hơn là
những đồ trang trí của xã hội lịch thiệp; khi chúng ta đã chọn cách giải
quyết này (và ta phải làm vậy nếu không rốt cuộc ta sẽ ngu độn, yếu ớt
hay độc ác), thì kết quả là ta sẽ phải sống phần đời còn lại mà hầu như
không ai bên cạnh.”
Về phần mình, Schopenhauer cam chịu chấp nhận khả năng ấy,
ông khẳng định: “Trên đời chỉ có lựa chọn giữa nỗi cô độc và sự dung
tục.” Ông tin rằng, tất cả người trẻ nên được dạy “cách chống chọi với
nỗi cô độc... bởi vì một người càng ít bị ép phải tiếp xúc với những
người khác, sẽ càng tốt cho người đó.” May mắn thay, Schopenhauer
cho rằng, sau khi dành một thời gian làm việc và sống trong xã hội,
bất cứ ai có lương thức đều tự nhiên cảm thấy “ít có khuynh hướng kết
nối thường xuyên với những người khác, giống như các vị hiệu trưởng
tham gia trò chơi của đám trẻ con ồn ào, huyên náo xung quanh họ.”
Điều đó nghĩa là, quyết định né tránh những người khác không
nhất thiết tương đồng với việc không có khao khát về bạn đồng hành;
nó chỉ đơn giản phản ánh một sự bất mãn với những gì - hoặc những
ai - hiện hữu. Xét cho cùng, đám hoài nghi chỉ là những kẻ lý tưởng
