DẪN NHẬP
1.
Nghệ thuật có ích gì? Câu hỏi ấy vảng vất ở Anh vào những năm
1860, và theo nhiều nhà bình luận, câu trả lời là: Không là bao. Xét
cho cùng, nghệ thuật không phải thứ đã dựng nên những thị trấn công
nghiệp lớn, ráp các đường ray, đào những con kênh, mở rộng đế chế
và đưa Anh quốc trở thành quốc gia hùng mạnh. Nói đúng ra, nghệ
thuật dường như có khả năng làm hao mòn chính những phẩm chất đã
biến những thành tựu như thế thành có thể, sự tiếp xúc dài lâu với nó
dường như khích lệ tính yếu đuối, sự phản tình, đồng tính luyến ái,
bệnh gút và chủ nghĩa thất bại. Trong bài diễn văn năm 1865, John
Bright, thành viên nghị viện Birmingham, mô tả những người có văn
hóa như là một bè đảng tự phụ, tỏ ra mình ưu tú chỉ vì biết “lõm bõm
hai từ ngữ Hy Lạp và Latin”. Viện sĩ Oxford Frederic Harrison (người
có lẽ tự khoe khoang chút hiểu biết về văn học cổ điển) cũng đưa ra
một cái nhìn châm chích tương tự về những lợi ích của việc giao du
lâu dài với văn chương, lịch sử hay hội họa. “Văn hóa là một phẩm
chất đáng khao khát trong việc phê bình những cuốn sách mới, và là
hành trang tốt cho một người sở hữu văn chương duy mỹ (belles
lettres),” ông nói, nhưng “khi áp dụng vào đời sống ngày thường hay
chính trị, nó lại chỉ trở thành một thiên hướng vạch lá tìm sâu, yêu
chiều sự thoải mái vị kỷ, và không quyết đoán trong hành động. Một
con người có văn hóa là một trong những kẻ phàm trần nghèo khốn
nhất còn sống sót. Không ai sánh được anh ta về vẻ thông thái rỏm thô
sơ và mong muốn một lương thức. Không giả định nào là quá phi thực
tế, không cứu cánh nào là quá phi thực tiễn với anh ta.”
Khi những kẻ gièm pha với đầu óc thực dụng này tung lưới để
tìm một mô hình thích hợp cho nhiều thiếu sót của nghệ thuật, họ có
thể tìm thấy trong khung cảnh văn học Anh những thành tựu tiềm tàng
