Làm chứng cho những thân phận giấu mình, tiểu thuyết có thể
đóng vai trò làm đối trọng về mặt khái niệm đối với những thực trạng
về thứ bậc chi phối. Chúng có thể tiết lộ rằng người hầu gái đang bận
bịu với bữa trưa là một sinh vật có tính đa cảm hiếm hoi và đạo đức
lớn lao, trong khi vị nam tước có giọng cười khàn đặc và sở hữu một
mỏ bạc lại có một trái tim vừa chai cứng vừa cay độc.
Nếu chúng ta có thiên hướng quên bài học đó, có thể một phần là
vì những gì tốt nhất của người khác hiếm khi có cơ hội bộc lộ dưới
dạng các thành tựu bên ngoài, dễ thu hút và tóm lấy sự chú ý thường
tình, vẩn vơ của chúng ta. Cuốn Middlemarch (1872) của George Eliot
bắt đầu bằng cuộc thảo luận về khuynh hướng này của con người,
khuynh hướng chỉ ngưỡng mộ những chiến tích rõ ràng nhất, khi nữ
tác giả này đưa ra một sự so sánh không chắc chắn giữa nhân vật
chính của mình với Thánh Teresa xứ Avila (1512-1582). Nhờ vào may
mắn và hoàn cảnh, vì đến từ một gia đình giàu có và có quan hệ tốt,
Thánh Teresa có khả năng (Eliot nhắc chúng ta) thể hiện lòng tốt và sự
sáng tạo của bà trong những hành động cụ thể. Bà sáng lập 17 nữ tu
viện; giao tiếp với một vài cá nhân sừng đạo nhất cùng thời; viết một
tự truyện và một số chuyên luận về việc cầu nguyện và thị kiến; và trở
thành không chỉ một trong những vị thánh quan trọng, mà có lẽ là
huyền thoại lớn nhất, của nhà thờ Công giáo La Mã. Khi mất, Teresa
có thể đòi hỏi một địa vị tương xứng với phẩm hạnh của bà. Bằng
cách đó, bà được ban phúc một cách đặc biệt, Eliot gợi ý bằng viện
dẫn ra hàng loạt những nhân vật trên thế giới, mặc dù thông minh và
sáng tạo không kém vị thánh Tây Ban Nha ấy, nhưng chưa từng thể
hiện những phẩm chất ưu tú của họ ra bên ngoài thành những hành
động hữu ích. Do sự kết hợp giữa sai lầm của riêng họ và hoàn cảnh
xã hội không thuận lợi, những kẻ phàm trần kém may mắn ấy buộc
phải nhận một địa vị quá hà tiện so với giá trị bên trong họ. Theo nữ
tiểu thuyết gia: “Nhiều Teresa đã sinh ra nhưng không có cuộc đời anh
hùng mà chỉ có cuộc đời của lầm lỗi, kết quả của một tinh thần cao
