Phải tốn nhiều công sức lắm nhưng con đã làm được. Cám ơn con.” Sự công
nhận của mẹ đã cho phép Betty đưa ra kết luận của riêng mình: “Mẹ thích
những gì mình làm. Mình là một người chăm chỉ.”
6. Học cách nói “không” ít gây tổn thương nhất bằng cách thỏa mãn trong
tưởng tượng những thứ bạn không thể thỏa mãn trẻ trong thực tế. Trẻ gặp khó
khăn trong việc phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn. Đối với chúng, bất cứ
thứ gì chúng đòi hỏi đều là thứ chúng cần: “Con có thể mua một chiếc xe đạp
mới không? Con thực sự cần nó. Mẹ làm ơn đi mà?” Trong một cửa hàng bán
đồ chơi: “Con muốn có chiếc xe tải này. Con xin mẹ hãy mua nó cho con.”
Vậy một ông bố hay bà mẹ nên trả lời con mình ra sao? Tốt hơn hết là không
nên trả lời cộc lốc “Không! Con biết là chúng ta không có tiền cho cái đó
mà.” Trẻ sẽ cảm thấy đỡ tổn thương hơn nếu ít nhất cha mẹ có thể thừa nhận
mong muốn của chúng bằng cách nói lên sự cảm thông của họ với ước muốn
của con: “Ồ, mẹ ước gì chúng ta có thể mua cho con một chiếc xe đạp mới.
Mẹ biết là con thích dùng nó để chạy quanh thị trấn và cả đến trường nữa. Nó
sẽ khiến con cảm thấy cuộc sống dễ dàng hơn biết bao nhiêu. Hiện giờ chúng
ta không có đủ tiền để mua nó. Hãy để mẹ bàn bạc với bố con để xem liệu ta
có thể mua nó vào dịp Giáng sinh không nhé.” Hoặc câu nói: “Mẹ ước gì mẹ
có tiền để mua nó cho con,” sẽ tốt hơn là “Nhìn thấy cái gì con cũng muốn
mua cho bằng được. Không, con sẽ không có nó đâu, cho nên đừng đòi hỏi
nữa.”
Elizabeth, 17 tuổi, nói với mẹ: “Con cần đôi bông tai kim cương của mẹ để
đeo tới bữa tiệc khiêu vũ. Con có thể mượn chúng không ạ?” Vô cùng thẳng
thắn, mẹ cô bé trả lời: “Chắc chắn là không! Con biết mẹ không cho phép bất
cứ ai đeo đôi bông tai của mẹ. Nếu con làm mất thì sao?” Trong trường hợp
này, nếu thừa nhận mong ước của con gái, người mẹ sẽ đưa ra một câu trả lời
ít gây tổn thương hơn: “Mẹ ước gì có thêm một đôi bông tai kim cương nữa
để cho con. Con có thích thứ gì khác trong hộp đồ trang sức của mẹ không?”
Thật khó khăn cho các bậc cha mẹ khi phải từ chối yêu cầu của con cái. Họ
muốn đáp ứng mong ước của con và muốn nhìn thấy con hạnh phúc. Vì vậy,
họ thường cảm thấy thất vọng và bực bội khi không thể thỏa mãn được những
182
