cuối khi con nhìn thấy cơ hội ghi bàn. Từ vị trí hậu vệ, con chạy hẳn sang
phía bên kia sân và đưa bóng vào lưới. Chắc con phải thấy hãnh diện lắm.”
Mẹ của Lester đã thêm vào: “Chắc con phải thấy hãnh diện lắm” bởi vì cô
muốn nuôi dưỡng lòng tự hào về bản thân của cậu bé.
Bố của Jennifer đã nhờ cô con gái, 6 tuổi, của mình đốt những đống lá trên
sân sau khi anh gom chúng lại. Khi xong việc, anh chỉ vào những đống tro và
nói: “Một, hai, ba, bốn, năm, sáu! Sáu đống tro chỉ trong vòng 30 phút! Sao
con làm được nhanh thế?” Tối hôm đó khi Jennifer đến chúc bố ngủ ngon, cô
đã hỏi: “Bố ơi, bố có thể nói về những đống lá mà con đã đốt một lần nữa
được không?”
Để đưa ra những lời khen cụ thể và mang tính chất mô tả, chúng ta cần phải
luyện tập và cố gắng rất nhiều. Trẻ sẽ được lợi từ những thông tin và sự trân
trọng nhiều hơn là từ những đánh giá của chúng ta về nhân cách của chúng.
Mẹ của George đã để lại lời nhắn trên chiếc đàn ghi-ta của con trai: “Tiếng
đàn của con khiến mẹ cảm thấy rất dễ chịu.” Con trai cô đã rất vui mừng:
“Cảm ơn mẹ vì đã cho con biết con chơi đàn giỏi thế nào.” Cậu bé đã chuyển
sự cảm kích của mẹ thành một lời khen dành cho mình.
Những lời khen cũng có thể khiến trẻ nản lòng. Điều đó phụ thuộc vào những
gì mà đứa trẻ tự rút ra cho mình sau khi được khen ngợi.
Khi Linda, 12 tuổi, đạt đến cấp độ thứ ba trong trò chơi điện tử mà cô bé đang
chơi rất say sưa, bố cô bé đã thốt lên: “Con thật giỏi! Con đạt được cấp độ
hoàn hảo rồi! Con thật là một tay chơi chuyên nghiệp.” Linda bỗng cảm thấy
mất hứng thú và bỏ đi chỗ khác. Lời khen của bố khó mà khiến cô bé tiếp tục
trò chơi, bởi cô đã tự nhủ thầm: “Bố nghĩ mình là người chơi giỏi, nhưng đâu
phải vậy. Mình đạt đến cấp độ ba chẳng qua là nhờ may mắn thôi. Nếu thử lại,
có khi mình còn chẳng đạt được cấp độ hai nữa kìa. Tốt hơn hết là nên dừng
lại trong khi mình đang có thành tích tốt.” Sẽ hữu ích hơn nhiều nếu bố cô bé
chỉ đơn giản đưa ra lời mô tả: “Đạt được một cấp độ mới thật là tuyệt phải
không con.”
Những ví dụ sau đây sẽ minh họa điều này một cách sâu sắc hơn nữa:
37
