Tôi hiểu nỗi đau của cô. Những yêu cầu của cô thật sự “sặc mùi” ghen
tuông.
Cô Polly cảm thấy bị “lật tẩy” khi tôi chỉ ra điều ấy. Cô không phủ nhận
mình đang ghen nhưng rõ ràng cô thấy gợn trong lòng. Người đang ghen lồng lộn
thừa biết rằng mình không phải là người biết cảm thông, và cũng thừa biết rằng
sự đau khổ của mình sẽ dễ bị người khác chỉ trích hơn là được thấu cảm. Nhà văn
Proust gọi những trạng thái của người bị bội tình là “con quỷ mà ta không thể
thanh trừ”. Ngày nay, những trạng thái này đã được gọi bằng những từ ngữ khác
được xã hội chấp nhận hơn: “chấn thương”, “những suy nghĩ ám ảnh”, “hồi
tưởng”, “ám ảnh”, “cảnh giác”, “nỗi đau khi gắn bó”. Cái khung rối loạn hậu
sang chấn (PTSD – post-traumatic stress disorder) đã hợp thức hóa nỗi đau tình
nhưng cũng đồng thời bóc trần bản chất lãng mạn của nó.
Tôi trấn an cô Polly rằng cơn ghen của cô là một phản xạ tự nhiên, thế nên
cô không nên cảm thấy xấu hổ. Nhìn nhận sự ghen tuông chính là thừa nhận tình
yêu, sự cạnh tranh và sự so sánh giữa ta với “người thứ ba”. Tất cả những điều
này đều phơi bày sự yếu ớt, dễ bị tổn thương của ta. Khi thể hiện máu ghen trước
mắt người đã phản bội ta, ta sẽ càng yếu ớt, tổn thương hơn nữa.
Cơn ghen như một “con quái vật mắt xanh”, trêu tức chúng ta vào lúc ta hớ
hênh nhất, khiến ta phải “giáp lá cà” với nỗi bất an, nỗi sợ mất mát và thiếu tự
trọng. Đây không phải cơn ghen hoang đường hay bệnh lý (đôi khi còn được gọi
là “con quái vật mắt đen”) vốn là những ngờ vực thiếu cơ sở có thể bắt nguồn từ
những chấn thương thời ấu thơ chứ không hẳn là do nguyên nhân nào đó ở hiện
tại.
Từ “ghen” thì ngắn gọn, đơn giản, nhưng hàm chứa một loạt những cảm xúc
phức tạp và phản ứng mãnh liệt: khóc lóc, tự nghi hoặc, cảm thấy nhục nhã,
muốn chiếm hữu người kia, muốn giành giật tình cảm, cảm thấy phấn khích,
hứng thú, sục sôi mong muốn trả thù, tiến hành trả thù,...
Tôi đề nghị cô Polly kể thêm về những gì cô ấy đang cảm thấy. Cô nói:
“Đôi khi tôi cảm thấy mình như cái chốn tạm bợ của ông chồng. Tôi muốn cô ta
biết rằng chồng tôi quay về là vì thật sự yêu tôi chứ không phải vì cảm thấy tội
lỗi hay vì nghĩa vụ hay vì ả đã xù anh ấy”.
Chúng ta bị kẹp ngay trong thế lưỡng nan của chiếm hữu. Mong muốn sở
hữu và kiểm soát ngay lập tức người kia là một phần cốt lõi của cơn khát tình, và
cũng là một phần của cơn phá tình. Một mặt, ta muốn ép người kia quay lại với
