“Nhân nhân tị thử tẩu như cuồng,
Độc hữu thiền sư bất xuất phòng.
Phi thị thiền phong vô nhiệt đáo,
Vi nhân tâm tịnh thân tức lương.”
(Tạm dịch:
Người người tránh nắng chạy như điên,
Chỉ có thiền sư không rời phòng.
Không phải thiền phòng không nắng chiếu,
Nhờ tâm tĩnh lặng người mát thôi.)
Tục ngữ nói: “Tĩnh tâm tâm khắc mát.” Muốn loại bỏ phiền não vì
nóng bức, trước tiên phải gạt bỏ phiền não vì không muốn chịu đựng cái
nóng. Chỉ cần trong lòng không phiền não, cơ thể cũng giống như đang
ngồi ở đình viện mát lạnh. Tương tự, nếu ta không còn phiền não khi đứng
trước sự phức tạp của thế giới này, ta sẽ đạt được cảnh giới “tĩnh tâm tâm
khắc mát”.
Cao tăng Nhật Bản - hòa thượng Kaisen Joki không cẩn thận đắc tội
với Oda Nobunaga
. Oda sai người bao vây, đốt chùa. Hòa thượng Kaisen
và một nhóm tăng nhân đều yên lặng ngồi thiền, niết bàn một cách thản
nhiên. Lúc lâm chung, hòa thượng Kaisen còn nói hai câu kệ: “An thiền hà
tất tu sơn thủy, diệt khước tâm đầu hỏa diệc lương.” (Nghĩa là: Tham thiền
là lĩnh ngộ ở trong tâm chứ không phải ở ngoại cảnh, khi đã từ bỏ được
phiền não thì lửa cũng như nước.)
Một người trong lòng tràn đầy ham muốn, dù ở miếu cổ sâu trong núi
cũng không bình tĩnh được; một người trong lòng không ham muốn cũng
không yêu cầu gì, dù sống giữa thành phố nhộn nhịp cũng sẽ không cảm
thấy xô bồ, tất bật. Người đời thường quá xem trọng cái tôi của mình, vậy
nên đời mới nhiều phiền não.
