Năm lên mười tuổi, Thiều Hoa đã theo người của làng vớt củi lũ sông Đà.
Mỗi mùa nước lũ, sông Đà dâng nước mênh mông. Gỗ rừng ngàn ngạt từ
thượng du đổ theo dòng nước về xuôi, có những cây gỗ lớn tày ôm, nhiều
loại gỗ quý như trò vảy, đinh, lim dồn đuổi chen chúc nhau trên dòng nước
đục ngầu. Nước réo vang suốt đêm ngày. Ban đêm, nước réo nghe càng rõ,
tiếng nước ồn ã, mênh mông. Mùa lũ sông Đà là mùa vớt gỗ ngàn, ngày vớt
gỗ vui như ngày hội. Làng bản đôi bờ đổ thuyền đổ người ra sông vớt gỗ
lớn, cây to, còn cây nhỏ cành rều thật chẳng ai buồn nhặt. Hàng trăm chiếc
thuyền bơi lượn trên sông. Sống bên sông Đà, Thiều Hoa chèo thuyền mùa
lũ thông thạo và khéo léo. Em lái thuyền lách tránh các cây gỗ còn nguyên
rễ nghềnh ngàng như muốn níu lấy chiếc thuyền con mà vật chìm xuống
nước, lựa thuyền cho bố mẹ em vớt những cây gỗ trôi sát bên thuyền.
Thiều Hoa không chịu thua kém ai trong mọi việc lao động làm ăn. Thấy
dân chài sông Đà lặn nước bắt cá, em cũng học lặn và rồi cũng lặn giỏi như
cá. Trong hội làng đầu năm, thấy người ta chạy thi cướp cờ lấy giải, em
cũng tập chạy và quả nhiên kỳ hội làng năm sau cô gái 12 tuổi cũng giật
được một cờ xanh. Em nói với mẹ : " Sang năm, con sẽ giật cờ đỏ kia mẹ ạ
! " Mẹ nói : " Mày là con gái mà tính nết cứ như con trai. Con gái học chạy
làm gì. Phận mình chỉ chăn trâu, vớt bèo cho tốt là được ". Em nghe mẹ
nói, cười khúc khích.
Có lần, ông chú đến nói với bà mẹ Thiều Hoa : " Con gái chị ghê gớm thật
! " Bà mẹ lo sợ hỏi chuyện gì. Ông chú nói lại sự việc vừa xảy ra hồi nãy.
Thuyền tuần giang cập bến, kiểm soát gỗ. Chả biết thế nào mà mấy thằng
lính Hán túm ngay lấy một anh chàng chống mảng, đánh túi bụi. Ai cũng
thương nhưng không dám vào gỡ hộ. Anh chống mảng dằng ra, chạy được.
Hai thằng lính Hán đuổi theo, chợt mấy hòn đá từ đâu ném tới, đứa sưng
mặt, đứa lệch vai. Chúng đành để cho anh chống mảng chạy thoát. Mọi
người đều biết người ném đá là Thiều Hoa, cô gái 13 ruổi. Ông chú nói : "
Tôi cũng chịu nó thật. Ai chả căm tức cái lũ quân Hán tuần giang, thật là lũ
cướp ngày. Nhưng con cháu cũng liều quá ! ".
