chuyện thôi”, Rasmussen ủ rũ trả lời và co hai bàn tay lên ngang ngực để
thõng thượt như vây cá, “nhưng tôi không thể kể cho hay được, lúc nào tôi
cũng mệt tưởng đứt hơi.” - “Đời thật là khốn nạn”, gã Gänser rít qua kẽ
răng. “Đến chó cũng không muốn sống lâu trong số kiếp này.” Và họ vừa
nhìn nhau cười vừa nhún vai.
Cả Settembrini, cây tăm ngậm giữa đôi môi, cũng đứng gần ngay đấy, và
lúc đi ra cửa ông ta quay sang bảo Hans Castorp:
“Ông đừng tin lời họ, ông kỹ sư, chớ có tin những giọt nước mắt cá sấu
của họ! Lúc nào họ cũng kêu ca, mặc dù ở đây họ cảm thấy tự do thoải mái
như cá trong nước. Tha hồ sống buông thả, vậy mà lại còn đòi người ta
thương hại mình, tự cho mình cái quyền thở ra giọng cay đắng, mỉa mai,
châm biếm! ‘Ở chốn ăn chơi này!’ Chứ đây chẳng phải là cái ổ ăn chơi đàng
điếm ưa thích của họ hay sao? Theo tôi đây đúng là chốn ăn chơi theo cái
nghĩa sa đọa nhất của từ này! ‘Mất’, cô ả kia còn than thở, ‘mất cả cuộc đời
ở chốn ăn chơi này!’ Nhưng cứ thử thả cho ả về đồng bằng xem, chắc chắn ả
sẽ quậy tới bến để được quay trở lại đây càng sớm càng tốt. Rồi còn lối ăn
nói xỏ xiên nữa chứ! Ông hãy cẩn thận giữ mình đừng để lây cái thói chê bai
biếm nhẽ của họ, ông kỹ sư! Ông hãy hết sức thận trọng trước cái lối trào
phúng lộng ngôn
ấy! Ở nơi nào nó không được sử dụng như một công cụ
truyền thống của thuật hùng biện, giúp người nghe không một phút nào hiểu
sai ý nghĩa của vấn đề, thì ăn nói châm chích chỉ là để mua vui, trở thành vật
cản đường văn minh tiến bộ, chỉ có lợi cho thói dễ dãi và sự trì trệ, phản tư
tưởng, nuôi dưỡng thói hư tật xấu. Vì bầu không khí nơi ta đang sống đặc
biệt thuận lợi cho đám sình lầy tư tưởng ấy lây lan, nên tôi khẩn khoản
mong ông lưu ý và hiểu đúng những lời tôi nói.”
Những lời giáo huấn của ông người Ý, nếu được nghe trước đây bảy tuần
ở dưới đồng bằng, hẳn sẽ trôi tuột qua tai Hans Castorp như nước đổ lá
khoai; nhưng nhờ thời gian ở trên này tâm trí chàng đã được mở mang để
tiếp thu nội dung của nó: tiếp thu về mặt trí tuệ, nhưng không có nghĩa là
chấp nhận vô điều kiện cả về mặt tình cảm, cần phải nhấn mạnh điều này. Vì
mặc dù trong thâm tâm chàng mừng rỡ thấy Settembrini, sau lần va chạm
vừa rồi, vẫn tiếp tục chuyện trò cởi mở với chàng như trước kia, tiếp tục dạy
