giải được tại sao chàng nhận ra người mẫu của bức chân dung, cứ xem
Joachim thì rõ, anh chàng chắc chẳng thể nào tự mình tìm thấy chân lý này -
giờ đây Joachim thật thà trung hậu mới sáng mắt nhận ra cái bẫy Hans
Castorp gài mình. “À ra thế”, chàng thốt lên khe khẽ và lại gần căng mắt
ngắm nghía bức hình. Em họ chàng rất biết cách tự đền bồi cho buổi vắng
mặt ngoài hiên.
Đó là một bức chân dung bán thân nhìn nghiêng nhỏ hơn người thật, lồng
khung màu đen mép trong viền một đường mạ vàng. Người mẫu mặc áo hở
cổ với một tấm mạng mỏng xếp nếp phủ hờ trên vai và ngực. Madame
Chauchat trong hình già hơn bên ngoài tới chục tuổi, như thường gặp ở tranh
của các họa sĩ không chuyên nghiệp mà lại muốn thể hiện bút pháp riêng.
Trên mặt bôi quá nhiều màu đỏ, cái mũi vẹo, màu tóc vẽ không đạt trông cứ
như rơm khô, miệng lệch nhành sang bên, nét hấp dẫn đặc biệt trong dung
mạo không nắm bắt được hay là không lột tả ra được, các đường nét bị thô
sơ hóa đến mức biến dạng, nói tóm lại đó là một bức họa thuộc hàng phế
phẩm, chỉ hao hao gợi nhớ tới người mẫu. Nhưng những điều đó đâu có
nhằm nhò gì, đối với Hans Castorp tấm vải lấm dầu này là hình ảnh con
người Madame Chauchat, đó là chân dung nàng, đích thân nàng đã ngồi đây
làm mẫu, thế là đủ. Chàng cứ lặp đi lặp lại giọng cảm động:
“Có hồn lắm, giống y như người thật!”
“Xin ông đừng quá khen”, ông cố vấn cung đình chống cự một cách yếu
ớt. “Bức ấy còn thô vụng lắm, tôi không mù quáng đến độ tin rằng bức vẽ đã
hoàn chỉnh, mặc dù cô ta ngồi làm mẫu có dễ đến hai chục buổi chứ không
ít. Mà hoàn chỉnh làm sao nổi với cái bản mặt ấy! Ai cũng tưởng dễ xơi lắm,
hai gò má cao như đụn rạ và mắt thì chỉ như hai kẽ nứt trên cái bánh xốp nở
quá cỡ, rõ ràng đến thế là cùng. Nhưng không, nếu người ta cố chộp từng
chi tiết thì lại bỏ lỡ tổng thể. Thật cứ như thách đố. Ông có biết cô ta không?
Theo tôi người ta không nên vẽ cô ả theo mắt nhìn, mà phải vẽ theo trí nhớ.
Các ông có quen biết cô ta không?”
“Có, à không, chỉ sơ sơ thôi, cũng như những người khác ở trên này…”
“Chà, tôi thì biết rõ cô nàng, nhưng bên trong rành hơn bên ngoài, ông
hiểu chứ, chỉ số huyết áp, tình trạng mô, sự lưu thông bạch huyết ở dưới lớp
