cho kết cấu và hình dáng ăn khớp như in với biểu đồ nội lực mà Hans
Castorp có thể vẽ ra cho một cỗ máy chịu những tải trọng tương tự. Chàng
rất thú vị với nhận xét này, vì chàng thấy trong kết cấu xương đùi, hay nói
rộng ra là trong cả giới tự nhiên, một mối quan hệ ba chiều: đó là sự kết hợp
giữa thi ca với y học và kỹ thuật - sự phấn chấn của chàng mỗi lúc một dâng
cao; và chàng thấy mối quan hệ ba chiều này là tổng hòa của tất cả những gì
được coi là nhân bản, là hiện thân của một khao khát duy nhất và cháy bỏng,
mong muốn phục vụ con người…
Nhưng trong tất cả những điều hay ho ấy thì vai trò của chất nguyên sinh
vẫn chưa được giải thích một cách thỏa đáng, có vẻ như sự sống chịu bó tay
trong quá trình tự tìm về nguồn cội của mình. Không những chẳng ai biết số
lượng các phản ứng hóa sinh diễn ra liên tục trong lòng nó, mà cả tính năng
tác dụng của chúng cũng còn là điều bí ẩn. Người ta gần như không biết gì
về sự hình thành và liên kết giữa các đơn vị nhỏ nhất của sự sống dưới cái
tên gọi “tế bào”. Phân tích và liệt kê thành phần hóa học của cơ thể sau khi
chết là một việc hoàn toàn vô dụng. Cơ thể sống đương nhiên không thể
đem ra làm đối tượng nghiên cứu các tính chất hóa sinh; nhưng chỉ cần nhìn
những thay đổi do hiện tượng cứng tử thi là đủ để thấy các thí nghiệm tiến
hành sau đó chẳng được tích sự gì nữa. Không ai hiểu rõ quá trình trao đổi
chất, không ai biết hệ thần kinh hoạt động như thế nào. Do đâu khi ăn người
ta cảm thấy ngon? Tại sao các chất khác nhau gây ra những tác động khác
nhau lên thần kinh khứu giác? Mà thực ra làm sao người ta ngửi được chứ?
Cơ thể động vật và con người tỏa ra những mùi đặc trưng nhờ tính chất xạ
hương của những hợp chất chẳng ai biết là gì. Thành phần của chất dịch bài
tiết mà người ta quen gọi là mồ hôi chưa được xác định rõ ràng. Những
tuyến nhờn tiết ra chất dịch này đồng thời cũng là nơi sản xuất mùi hương,
một chức năng đóng vai trò quan trọng không thể chối cãi đối với động vật
có vú, nhưng ý nghĩa của nó trong đời sống con người lại chưa được nghiên
cứu và làm sáng tỏ. Chức năng sinh lý của nhiều bộ phận trong cơ thể người
vẫn hoàn toàn chìm trong bóng tối. Tạm thời khoan xét đến ruột thừa, bộ
phận có vẻ như vô dụng đối với cơ thể, ấy vậy mà khi quan sát người ta đã
gặp phải những hiện tượng khó lý giải, ví dụ ở loài thỏ người ta thấy mẩu
