sợ rằng một lúc nào đó trên trái đất có thể dư thừa lý trí! Nhưng điều đáng
nói ở đây là người vừa phát ngôn luận điểm ấy đã mắc phải một sai lầm
nghiêm trọng. Thứ luật pháp dã man ấy không thể quy cho là sản phẩm của
lý trí, bởi vì căn nguyên của nó nằm trong tín ngưỡng của con người từ thời
ăn lông ở lỗ. Hãy thử quan sát các hiện vật trong viện bảo tàng hay phòng
tra tấn mà xem: những trò kìm kẹp, kéo, xiết, nhấn nước và thiêu đốt rõ ràng
nảy sinh từ trí tưởng tượng mù quáng hết sức trẻ con, mong muốn bắt chước
những hình phạt mà tôn giáo dạy rằng kẻ có tội sẽ phải chịu đời đời kiếp
kiếp ở thế giới bên kia. Hơn thế nữa người ta tưởng bằng cách ấy mình đã
gia ơn cho thủ phạm nữa chứ. Người ta cho rằng linh hồn lúc nào cũng khát
khao hướng tới niềm tin, chỉ có xác thịt trên nguyên tắc đại diện cho phần
xấu xa độc ác trong con người nên luôn tìm cách cưỡng lại ý muốn này. Vì
vậy khi hành hạ thể xác một kẻ có tội người ta chắc mẩm rằng mình đang
giúp đỡ cho linh hồn kẻ ấy. Chứng điên cuồng hành xác...
Liệu có thể bảo người La Mã cổ đại cũng mắc chứng điên cuồng ấy
không.
Người La Mã cổ đại thì liên quan gì đến chuyện này? Ma che
Liên quan chứ sao không, vì họ cũng đã biết đến tra tấn như là một công
cụ tư pháp.
Lý sự cùn... Hans Castorp tìm cách cứu vãn tình thế, tự tin đến ngông
cuồng chàng ôm lấy trách nhiệm dẫn dắt câu chuyện và thảy vào vòng tranh
cãi đề tài án tử hình. Biện pháp tra tấn đã bị bãi bỏ một cách chính thức, mặc
dù mấy ông thẩm phán trên thực tế vẫn có cách xử lý đẹp bị cáo. Nhưng án
tử hình thì cứ là còn tồn tại lâu dài, không thể thiếu được. Cả những dân tộc
văn minh nhất cũng không chịu từ bỏ nó. Người Pháp đã có kinh nghiệm rất
xấu với biện pháp lưu đày. Thật tình người ta không biết phải làm gì với một
số sinh vật nửa người nửa ngợm, ngoài cách làm cho họ ngắn đi một cái đầu.
Đó không phải là “những sinh vật nửa người nửa ngợm”, ông Settembrini
sửa gáy chàng; đó là những con người cũng như ông, ông kỹ sư, và như bản
thân người nói đây - chỉ khác ở chỗ họ thiếu ý chí và là nạn nhân của một xã
hội đầy tệ nạn. Và ông ta kể về một tên tội phạm nguy hiểm, một kẻ sát
nhân, thuộc loại người thường bị các ông công tố viên khi phát biểu trước
