CẦN HIỂU RÕ QUÁ KHỨ
ĐỂ NHÌN ĐƯỢC PHÍA TRƯỚC...
Nguyễn Trung
... Đấy là suy nghĩ trong đầu ngay sau khi tôi gấp lại quyển sách nhỏ
nhưng cô đặc “Nước Đức thế kỷ thứ XIX” mà tác giả Nguyễn Xuân
Xanh vừa mới tặng trong dịp tôi có việc ghé qua Sài Gòn.
Nói mộc mạc, quyển sách nhỏ này tiếp thêm động lực cho niềm tin
trong tôi: Chỉ có tri thức trở thành trí tuệ và ý chí của dân tộc ta, mới có
thể dẫn dắt nước ta ra khỏi quá khứ đau thương của hai thế kỷ nay, để
bước lên con đường mới của phát triển trong thế giới hiện tại...
Niềm tin này thực ra câu trả lời dần dần tôi hình thành được cho chính
mình sau những bước NGỘ không ít phần cay đắng trên đường đời của
mình. Đấy cũng là câu trả lời cuộc sống đã dạy tôi những câu hỏi trong
cuộc đánh vật triền miên giữa tôi và nỗi khắc khoải: Vì sao tổ quốc ngàn
năm văn hiến và cũng ngàn năm anh hùng của chúng ta đến ngày hôm nay
vẫn tụt hậu tiếp trong cái thế giới ngày càng khắc nghiệt này?.. Tôi
thường lấy cái mốc thời gian Việt Nam từ triều Gia Long để so đo với quá
trình phát triển của Nhật Bản và Hàn Quốc cho đến hôm nay - vì cùng là
các nước châu Á với nhau... Nguyễn Xuân Xanh qua cuốn sách nhỏ của
mình khuyến khích tôi so sánh thêm với nước Đức - và tôi nhận thêm
được sự giục giã: Phải nỗ lực hơn nữa cho niềm tin của mình...
Quyển sách “Nước Đức Thế Kỷ XIX” như mời gọi mọi người: Hãy
xem nước Đức của “Những nhà thơ và tư tưởng” nhưng lạc hậu về kinh tế
và khoa học kia đã lội ngược dòng ngoạn mục thế nào; từ một kẻ bại trận
thống khổ và bị sỉ nhục đến chỗ vươn lên đỉnh cao của giáo dục, khoa
học, công nghiệp của châu Âu và thế giới thế nào; từ một nước Đức
không những có Goethe, Kant thế mà các Caesar vĩ đại lại không đủ nuôi
thần bằng hai bàn tay mọn cuối cùng đã có các tập đoàn hàng đầu thế giới
Krupp, Thyssen, Siemens, Benz, Bayer...thế nào; từ một đất nước mà
khoa học, giáo dục lạc hậu, vô danh - người ta chỉ biết Paris và Luân đôn
lại có thể trở thành tinh hoa của thế giới thế nào: Berlin, Göttingen,
