nhưng giả như ông gặp một người Nhật nào nuôi tham vọng như thế, xin
ông vui lòng trở lại nói cho tôi biết (Eto Shinkichi cười ròn rã và nói tiếp)
Những người như ông Ishihara chỉ là một thiểu số thuộc cánh hữu. Còn ông
Morita thì đó chỉ là một nhà doanh nghiệp.
Tôi thoáng thấy một cảm giác khinh bỉ trên gương mặt của Eto Shinkichi
khi ông nói đến tiếng “nhà doanh nghiệp”.
Tuy vậy, theo nhịp độ của chi phí quân sự hiện nay, dù muốn dù không,
nước Nhật sẽ là một cường quốc quân sự quan trọng trong vòng 10 năm.
Điều đó có tốt không ?
“Tốt hay xấu, tôi không biết. Nhưng đương nhiên khả năng quân sự của
Nhật sẽ tiếp tục đạt mức quan trọng, theo yêu cầu của người Mỹ. Họ muốn
giảm chi phí của họ trong khu vực. Chừng nào mà lực lượng quân sự của
Liên Xô ở Sibérie không tăng cao quá thì những khả năng quân sự của Nhật
chỉ có thể phát triển từng bước. Điều này không thể tránh khỏi. Hãy yêu cầu
của những nhà lãnh đạo Liên Xô giải tán những kho vũ khí của họ ở khu
Đông Á. Đổi lại, lực lượng quân sự Mỹ và Nhật sẽ được cắt giảm.
Lớp trẻ Nhật mở rộng với thế giới
Nước Nhật ngày mai, đó là lớp thanh niên. Liệu họ có đi đúng hướng
không ? Họ có hiểu thế giới bên ngoài tốt hơn cha ông họ không ? Eto
Shinkichi nói :
“Vâng, không thể chối cãi. Thế hệ trẻ đã không ngừng phát triển sự hiểu
biết thế giới hiện đại và sự hợp tác quốc tế. Nhưng, đồng thời, với điều kiện
vật chất dư thừa, lớp trẻ càng lớn càng trở nên ích kỷ. Phần đông họ không
hiểu các đức tính bác ái và tự nguyện. Ở Châu Âu các bạn, bạn có được một
tôn giáo nhân ái, đó là đạo Ky-tô. Đạo Ky-tô có hai bộ mặt. Một mặt mang
một quan điểm hết sức hẹp hòi : tin vào sự hiện hữu của một thượng đế duy
nhất và tin rằng lòng tin vào thượng đế là điều tích cực duy nhất, còn lại hết
thảy là sai lầm. Như thế thì thật hẹp hòi. Nhưng, đồng thời, giáo lý của
Giêsu thật là bác ái. Bạn đã đọc lá thư đầu gửi cho người Corinthô trong
chương 13 chưa ? Hãy đọc đi ! Một chương ca ngợi tình thương tuyệt vời !
Giáo lý này đã khơi dậy nơi các bạn đức tính tự nguyện. Đó là lý do tại sao
nhiều người Châu Âu tự nguyện ra nước ngoài để giúp đỡ tha nhân. Viện
trợ kinh tế của Châu Âu cho các nước thuộc “thế giới thứ ba” thật là lớn. Về
phần người Nhật chúng tôi, sau chiến tranh, chúng tôi trở nên ích kỷ. Chỉ
khi miễn cưỡng và bị ép buộc, chính phủ mới tăng viện trợ kinh tế cho các
nước “thế giới thứ ba”. Tựu chung, lớp trẻ đang đi đúng hướng, nhưng
chúng phải đẩy hơn nữa sự nghiệp giáo dục.”
Thiếu một mô hình phát triển, song vì đã giỏi hơn thầy của họ, nước
Nhật sẽ làm gì ?
