Nhật thái độ ngạo mạn, hung hăng đối với những quốc gia láng giềng và
ngay cả đối với Hoa Kỳ. Tranh luận thằng thắn với một người ngoại quốc
thì tốt. Song thái độ xấc xược thì không tốt. Nhưng, bất hạnh thay, người
Nhật lại càng lúc càng tỏ ra xấc xược. Họ trở nên hiếu chiến đối với những
dân tộc khác. Điển hình nhất có lẽ là cách cư xử của khách du lịch Nhật,
những thanh niên đi du lịch Hồng Kông, Manille, Singapour. Họ có tiền, họ
mua sắm đủ thứ, và họ không giấu giếm thái độ khinh miệt đối với người
dân địa phương. Chiều hướng đó là triệu chứng của một mối hiểm họa tiềm
tàng !”
Tôi bày tỏ sự kính phục đối với thái độ thẳng thắn của Eto Shinkichi và
hỏi ông xem xu hướng đó sẽ dẫn đến đâu ?
“Tôi không nghĩ rằng người Nhật phải che giấu lòng tự tin đã tìm lại
được. Song tôi cũng không tin rằng họ lại cần phải trở nên quá ngạo mạn và
hung hăng như vậy. Điều quan trọng là cách giáo dục lớp trẻ sao cho họ
thấm nhuần cách cư xử thế nào trong cộng đồng quốc tế. Đó là lý do tại sao
tôi đánh giá cao tầm quan trọng của ngàng giáo dục. Tôi ủng hộ tư tưởng rất
vững chắc về việc nhất thiết phải giáo dục cho lớp trẻ Nhật cái gọi là “lịch
sự quý phải”. Chúng tôi phải đấu tranh chống xu hướng trờ thành những
anh “nhà giàu mới”. Nước Nhật không có nguồn tài nguyên thiên nhiên, đất
đai không rộng. Kho tàng duy nhất đích thực của nước Nhật là nguồn nhân
lực. Đó là lý do tại sao dân tộc Nhật phải xứng đáng được tin cậy ở nước
ngoài. Và để xứng đáng được tin cậy, họ phải chân thành hơn, tôn trọng
những cam kết của mình. Chỉ có cải thiện những mối quan hệ giữa dân tộc
Nhật với các dân tộc khác trên thế giới thì mới đảm bảo được nền thịnh
vượng của nước Nhật. Đó là lý do tại sao tôi đang nỗ lực truyền dạy những
giá trị ấy ở đây. Nếu không, chúng tôi sẽ dễ trở thành một thứ người
Carthage mới : Họ có tiền nhờ khống chế nền thương mại ở Địa Trung Hải,
họ trở nên hùng mạnh, nhưng cuối cùng họ bị người La Mã đánh bại.
Chúng tôi đã trở nên giống người Carthage rồi chăng ? Còn La Mã, có thể
mai đây sẽ là người Nga, người Trung Quốc.
Người Nhật nào dám mơ đến chuyện thống trị thế giới?
Có phải vì những lý do vừa nêu qua mà ở phương Tây có mối lo sợ mới
đã hình thành. Lo sợ về một nước Nhật vốn tự đặt cho mình sứ mệnh, như
cách đây 60 năm chinh phục thế giới ? Eto Shinkichi trả lời ngay :
“Thật ngu xuẩn, ngu xuẩn ! Hitler đã tiến hành một chiến dịch tuyên
truyền rộng lớn kết tội người Do Thái là nuôi mộng lâu dài thống trị thế
giới. Nước Nhật không có tham vọng đó. Chúng tôi là một nước nhỏ. Vả
lại, liên minh quân sự gắn chúng tôi với Hoa Kỳ là rất quan trọng. Liên
minh đó, từ hai bờ Thái Bình Dương, sẽ tiêu diệt mọi khả năng bộc phát
tham vọng thống trị thế giới của Nhật Bản. Dẫu rằng tôi nghĩ không thể có,