bị buộc (và ông đã thực hiện điều đó rất sốt sắng, có lẽ vì đã quá mừng rỡ là
không bị đưa ra xét xử thô bạo như mọt tên tội phạm chiến tranh) phải từ bỏ
các đặc quyền “thần linh” của mình. Hầu hết các quyền lực chính trị của
ông đều bị tước bỏ. Ông chỉ còn là một biểu tượng sống và hợp pháp của
dân tộc, cũng như sự thống nhất của Nhật Bản.
Ngày 1 tháng Giêng năm 1946, hơn bốn tháng sau khi nước Nhật tuyên
bố đầu hàng, hoàng đế Hirohito đã công khai từ bỏ quy chế thần linh của
mình trong một chỉ dụ mệnh danh là “Tuyên ngôn về nhân loại”. Ông đã
tuyên bố như sau:
“Các mối liên hệ giữa Trẫm và thần dân của Trẫm luôn đặt trên sự tin
tưởng lẫn nhau và lòng tôn kính. Chúng không đặt căn bản trên các truyền
thuyết và huyền thoại. Chúng không dựa trên các quan điểm sai lạc cho
rằng hoàng đế là thần linh và chủng tộc Nhật Bản là một chủng tộc thượng
đẳng và được thượng đế giao cho sứ mệnh thống trị thế giới”.
Lần gặp gỡ đầu tiên giữa tướng Mac Arthur – chỉ huy tối cao các lực
lượng đồng mình ở Nhật Bản – và Nhật hoàng Hirohito không diễn ra ở
cung điện theo nghi lễ của hoàng triều mà lại diễn ra thật đơn giản ở đại sứ
quán Hoa Kỳ. Mac Arthur chỉ mặc áo sơ mi và không đeo cà vạt.
Tư lệnh tối cao của Hoa Kỳ ở Tokyo bắt đầu công việc bằng cách xóa bỏ
quân đội Nhật. Hai triệu người đã bị giải giáp và gửi về quê quán. Ngoài ra,
sáu triệu quân nhân và dân sự từ các vùng được giải phóng nằm dưới ách
thống trị của Nhật trong khối “Đại thịnh vượng” cũng được đưa về nước. 28
tướng lĩnh và viên chức chính trị của Nhật Bản đã bị đưa ra xét xử. Bảy
người trong số này trong đó có tướng Tojo Hideki – người được xem như
một trong các nhân vật chịu trách nhiệm chính của chủ nghĩa quân phiệt –
đã bị kết án treo cổ. Hàng ngàn sĩ quan, hạ sĩ quan và binh lính khác cũng bị
đưa ra xét xử vì đã gây ra những tội ác chiến tranh.
Từ tháng 11 năm 1945, tướng Mac Arthur đã ra lệnh cho chính phủ Nhật
Bản phải thực hiện năm cải cách cơ bản: Tự do nghiệp đoàn, tự do bầu cử
cho phụ nữ, thiết lập hệ thống trường học tự do, bãi bỏ chế độ chuyên chế
và dân chủ hóa hệ thống kinh tế.
Một hiến pháp mới, ban hành ít lâu sau đó, đã buộc Nhật Bản phải vĩnh
viễn không được gây chiến. Nước Nhật không được quyền có quân đội
riêng mà chỉ được có các “lực lượng phòng vệ”. Theo yêu cầu dứt khoát của
Mac Arthur, điều đó đã được ghi trong điều IX của Hiến pháp: “Nhân dân
Nhật vĩnh viễn từ bỏ chiến tranh xét như là quyền tối thượng của đất nước”.
Mặt khác, theo lệnh của Mac Arthur, các zaibatsu (tập đoàn công nghiệp và
tài chính lớn nằm trong tay một nhóm các đại gia đình) đã bị dẹp bỏ. Mặc
dù, sau này, một số zaibatsu đã khôi phục lại được, nhưng quyết định này,
khi ấy, quả đã là một cú đánh lên nền công nghiệp Nhật Bản. Những cải
