để tham gia xây dựng các phân xưởng. Nước Nhật muốn củng cố việc sản xuất của
mình với sự trợ giúp của nước Pháp. Tiếc thay ban giám đốc của Renault lại nghĩ rằng
nước Nhật quá xa xôi và không có triển vọng nên đã từ chối. Hợp đồng đã không được
ký kết lại và nước Pháp đã mất đi, mà không hề biết, một chủ bài quan trọng trong một
lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược tầm cỡ. Nhưng người Nhật đã không để mất thời gian.
Họ đã tập hợp các hiểu biết cần thiết để tiếp tục làm một mình: vài tháng sau đó,
không cần sự giúp đỡ của Renault, họ đã cho ra đời một kiểu xe Nhật Bản tương
đương với kiểu Dauphine của Pháp. Ban lãnh đạo của Renault nổi giận và lên án người
Nhật là làm tình báo công nghiệp. Ai có thể dự đoán được rằng, chỉ hơn 30 năm sau
đó, cũng chính hãng Renault này đã bị đe dọa phá sản do sức ép của các hãng chế tạo
xe hơi Nhật Bản.
Citroen cũng đã thử bán những chiếc 2 CV của mình cho Nhật Bản. Nhưng, đáng
tiếc thay, nhiều chiếc đã bị gãy sát-xi và ném mông của những người lái đáng kính
xuống những con lộ bụi bặm của Nhật Bản vốn đã quá khó di chuyển đối với các loại
xe “công tử” của Pháp. Về phần mình, Nissan (trước năm 1983 được biết đến với cái
tên Datsu) đã ký một hợp đồng vào năm 1952 với hãng Austin Motor Co. của Anh để
sản xuất theo giấy phép của hãng này những chiếc Austin xinh xắn. Bản thân Nissan
cũng đã phát triển rất nhanh và vào năm 1958, đã tự cho phép mình một sự “xa xỉ” là
bán xe hơi sang Hoa Kỳ. Việc xuất khẩu sang Mêhicô đã khởi đầu từ năm 1961. Năm
1966 là năm đánh dấu một bước ngoặt quan trọng: Nissan đã khánh thành ở Mêhicô
xưởng sản xuất xe hơi đầu tiên của mình ở nước ngoài. Nước Nhật lao vào sản xuất
phi địa phương hóa. Các hãng xe hơi lớn khác của Nhật Bản cũng đã nhanh chóng đi
theo con đương tương tự.
Mức gia tăng sản lượng xe hơi của Nhật Bản (triệu chiếc)
1960
1965
1970
1975
1980
Sản xuất
0,2
0,70
3,0
4,0
7,0
Xuất khẩu
0,0
0,05
0,8
1,8
4,0
Nguồn: Keiichi Oshima, Competition and Auto Trade (cạnh tranh và kinh
doanh xe hơi)
Đặc điểm hàng đầu dẫn đến sự bùng nổ của ngành xe hơi Nhật Bản là các nhà công
nghiệp đã đổ những khoản đầu tư lớn cho việc nghiên cứu và phát triển. Những khoản
tiền này đã được đặc biệt sử dụng để mua lại hàng trăm bằng phát minh ứng dụng cho
việc chế tạo xe hơi. Một đặc điểm khác là các tổ hợp đã biết đa dạng hóa sản xuất.
Nhờ vậy, chúng luôn trụ lại được vững chắc trong trường hợp việc bán xe hơi gặp khó
khăn. Nissan đã lao vào sản xuất tàu thủy, hoạt động trong lĩnh vực hàng không vũ trụ,
tham gia việc lắp ráp máy công cụ và sản xuất máy dệt. Honda khởi đầu việc sản xuất
xe máy với những thành công như ta đã biết.
Một nét đặc thù nữa là người Nhật khởi đầu rất sớm việc tự động hóa các dây
chuyền lắp ráp. Nhưng họ không tìm cách cạnh tranh với phương Tây trên lĩnh vực các
xe hơi kỹ thuật cao. Họ hiểu rằng đánh cuộc vào đó là một điều không thể được, ít ra
là trong giai đoạn đầu này. Bù lại, họ đã tấn công vào giá cả. Những chiếc xe Nhật Bản
đầu tiên rất đơn sơ, thậm chí trông khắc khổ. Nhưng chúng lại bền, dễ nhìn và điều chủ
yếu là chúng rẻ hơn rõ rệt so với các xe hơi ở châu Âu.
