- Rapha, đừng nóng nảy thế! Mới trao đổi vài câu không hay lắm thôi, chưa
phải cớ để đánh nhau đâu!
- Còn gì nữa! Nó làm nhục bạn tớ, rõ chưa? Tớ không để yên đâu! Hay mày
với nó là anh em? Hay cậu là người của Hội bảo vệ động vật? Cậu là đàn ông
cơ mà! Hay chưa chi đã thải ra quần? Chơi đi, chàng rể người Pháp ơi, không
thì ngày mai sẽ có bọn muốn cuỗm Mari của cậu đó!
Thành thử đôi lúc tôi bắt buộc phải thể hiện sự hung hăng để giữ uy tín của
mình.- Nghe này ông già (hoặc “nông trường viên”, nếu anh ta từ quê lên) - tôi
nói với địch thủ của mình, - ông cút đi, ở đây không ai thích ông đâu. Và nếu
ông một lần nữa còn xúc phạm tới cô bé tóc vàng này bằng những lời lẻ ngớ
ngẩn và cười nhạo thì bà mẹ nông trường viên của ông sẽ rất buồn vì ông sẽ
phải chạy chữa rất lâu và tăng cường bổ dưỡng. Vậy ông biến đi !... Thế nhé,
tạm biệt, đừng giận, ông bạn già!
- Cậu lại còn nói câu “Tạm biệt!” với nó? - Rapha nổi đóa, - Ê, bạn ơi, đi
đâu? Anh chàng cao này muốn xin lỗi bạn, và có thể nhường lại cô người
Pháp đấy!
- Rapha, đi ra chỗ khác, đồ khùng! Còn ông, nông trường viên, xéo ngay đi
không tôi nghĩ lại đấy!
Do những hành vi như vậy nên trong những người quen biết cũ, sau bao
nhiêu năm, vẫn có người không thích, có đứa ghét tôi, còn một số thì trở thành
kẻ thù công khai. Nhưng cũng có đường khác: chúng tôi cùng nhau nhớ lại
những trò nghịch ngợm thời trẻ, trêu đùa rồi chia tay nhau mà quên đi mọi
chuyện không hay ngày trước. Nhiều bận tôi cũng phải xin lỗi vì đã hành xử
ngốc ngếch đói với các bạn đã bị tôi làm tổn thương nghiêm trọng. Tuy vậy có
những kẻ thù dai vẫn giữ thái độ thù địch rất lâu. Tôi nhận thấy rằng những
người độc địa và ganh tỵ thường ốm nặng hơn và chết sớm hơn những người
hiền lành và biết tha thứ. Sự độc địa và ganh tỵ gặm nát tâm hồn và thể xác,
không cho ta sống thanh thản và tự do.
Các bạn dân thành thị trong khoa Luật không nhiều, phần lớn là dân tỉnh lẻ
không chỉ từ Armenia mà còn từ các nước cộng hòa lân cận, trong số đó từ
vùng Kraxnôđa của Cộng hòa Xô viết Liên bang Nga. Những gia đình ít nhiều
khấm khá hơn thì gửi con cái đi học ở Mátxcơva và Lêningrat. Trường đại học
tổng hợp quốc gia Erevan nằm ở trung tâm thành phố, nơi tôi với Raph sinh ra
