phủ, tòa án, Ủy ban kế hoạch nhà nước để nhận những thứ thậm chí là được
phân bổ hợp pháp cho nước cộng hòa như thép, than, máy móc và các dụng cụ
y tế. Theo bình diện này Armenia không thể nào đua chen với các nước cộng
hòa lân cận - Grudia và Aderbaigian - rất giàu các sản phẩm nông nghiệp và
tài nguyên thiên nhiên. Thêm vào đó các quan hệ đã hình thành theo truyền
thống trong dân chúng và tầng lớp trên ở các nước cộng hòa này cho phép
lãnh đạo sử dụng rộng rãi hơn tiền tội phạm để mua chuộc các quan chức liên
bang.
Như đã biết, trong chuyện này đặc biệt tích cực là người đứng đầu cơ quan
KGB của Aderbaigian Geidar Aliev. Trong một chuyến đi của Leonid
Bregiơnhep về Aderbaigian, Aliev - nguyên là tướng, sau đó là Bí thư thứ nhất
Trung ương Đảng của nước cộng hòa - đã tặng Tổng Bí thư bức tượng bán
thân của ông ta làm bằng vàng ròng nặng 17 kg và chiếc kiếm nạm bằng kim
cương 5 kara. Tất cả những cái đó là thể hiện rõ ràng trong xã hội đã hình
thành tình trạng gắn kết giữa tội phạm và chính quyền. Quá trình thối rữa bên
trong đất nước to lớn tăng dần theo năm tháng. Chúng ta đã nhìn thấy điều
này, hiểu ra chuyện gì đó, nhưng sự sụp đổ nhục nhã xảy ra sau đó vài thập kỷ,
hiển nhiên là không ai trông đợi.
Cần phải ghi nhận rằng, các bạn tỉnh lẻ đã cùng học với tôi trong trường
tổng hợp khác nhiều so với các bạn thành phố cả về tính cách lẫn hành vi. Họ
dễ dàng phục tùng quyền lực, sức mạnh, uy tín chính đáng lẫn không chính
đáng. Những đứa trẻ của áp bức, có tuổi thơ thường là nghèo khổ, khó khăn,
đôi khi ghen tỵ một cách vô thức với chúng tôi, những đứa trẻ thành đạt hơn
ngay từ khi sinh ra, tương đối tự do và sung túc hơn. Tất nhiên, cả tôi, Rapha
và một số bè bạn của chúng tôi - những đứa trẻ từ các gia đình quan chức -
không thể gọi là giàu có, nhưng đối với những bạn phải ở trong ký túc xá,
sống bằng học bổng, năm, sáu người trong một phòng, xếp hàng dài buổi sáng
để vào các toa- let lạnh lẽo và bẩn thỉu, thì chúng tôi, thiếu chút nữa là trở
thành kẻ thù giai cấp: vì, còn gì nữa, chúng tôi được sống với bố, mẹ trong
nhà giữa thành phố, và hàng ngày có bữa sáng ấm, nước tắm nóng. Còn một
nguyên nhân tức giận nữa là tôi và nhiều người bạn của mình không phục vụ
trong quân đội, không làm việc trong nông trường hoặc nhà máy trước khi vào
trường đại học, mặc quần áo tốt và đúng mốt, và hơn nữa, lại gặp gỡ hẹn hò
