những chuyện đó. Tại sao dân chúng không giàu có của đất nước giàu có lại
kỷ niệm Năm mới sang trọng như vậy. Đó gần như là một nghi thức đa thần
giáo, có thể gọi là quốc thiều của sự no đủ và trù phú. Nhân dân, trong cuộc
sống của mình thường xuyên phải nhìn thấy cảnh đói kém và mất mát, mong
muốn vào những ngày lễ đó để lại hết tất cả những kỷ niệm tiêu cực trong quá
khứ. Chỉ có trong những ngày đó mọi người bất kể tuổi tác múa, hát và vui
chơi hết mình. Người ta tính bao nhiêu khách đã tới thăm chủ nhà theo số chai
cô- nhắc khách mang đến, nếu mang rượu gắn mác càng được nể trọng. Ngoài
đường phố, dân chúng mặc lễ phục đi thành gia đình từ nhà người thân hoặc
quen này đến nhà người khác.
Gia đình tôi, trong nhiều chuyện, không giống như mọi người. Ba tôi chỉ tới
nhà bà khi bà còn sống, và tới các chị, em, mà chỉ đi một mình không có mẹ -
mẹ ở lại nhà. Cái thứ hai là ba không bao giờ hút thuốc, còn uống rượu thì chỉ
chạm tý, mà cũng chỉ sau khi đã nói lời chúc rượu. Mẹ đôi khi cũng cho phép
mình dùng sâm- banh và rượu vang nhẹ. Ông ngoại tôi Aruchiun, theo truyền
thống dân gian Danghedur nơi ông sinh ra, thường tự nấu vodka 40 độ từ quả
dâu lấy ở vườn nhà. Một lượng nhỏ vodka được làm mạnh hơn, cỡ 60 độ - ông
gọi là “bom khinh khí”. Loại rượu này có tác dụng trị liệu, chẳng hạn, trong
dân gian hay dùng chữa bệnh loét dạ dày và một số bệnh khác nữa. Vài chai
ba lít vodka này ông thế nào cũng mang làm quà cho chúng tôi. Ba tôi rất
thích thú dùng nó chiêu đãi khách, nhất là khách từ Matxcơva hoặc các nước
cộng hòa khác, khen ngợi nó hồi lâu và kể về các tính chất chữa bệnh của nó.
Ở loại rượu này còn có một tính chất tuyệt vời nữa là: rất nhanh, khoảng sau
một giờ, cảm giác nặng đầu và say xỉn hoàn toàn biến mất.
Ở nhà tôi ngự trị sự sùng bái thể thao, sức mạnh thể chất, nam tính do ba tôi
rèn giũa cho chúng tôi từ thưở bé. Ba thường nhắc nhở rằng chúng tôi là con
cháu của những chiến binh dũng cảm và con chiên ngoan đạo, nhưng ba
không bao giờ đi nhà thờ và không mê tín cũng như mẹ. Tuy nhiên mẹ tôi có
lý do khác. Nếu như ba là người làm công tác Đảng và nhà lý luận chính trị,
thì mẹ luôn nhắc đi nhắc lại một câu: “Nếu như có Chúa Trời thì tại sao trên
trái đất lại nhiều sự dã man và bất công như vậy, nhất là đối với mảnh đất nhỏ
nhoi như Armenia và dân Cơ- đốc nhỏ bé?”.
