kênh đào Suez. Tiền bạc ư, ông thế nào cũng tìm thấy, chắc chắn là thế, dẫu
rằng hiện tại những cổ đông đang chẳng mặn mà gì. Cuộc quyên góp rộng
rãi trái phiếu mà ông vừa tung ra vận hành đúng ra là rất tốt.
– Chuyện đó đã vận hành tốt ở Suez, thì nó sẽ vận hành tốt ở Panama!
Vả lại, anh bạn trẻ thân mến của tôi ơi, chúng ta không ở đây để nói chuyện
về Panama mà để nói về một quốc gia mới mẻ mà tài năng của anh đã đặt
vào tầm tay của nước Pháp. Nước… hãy nói lại tên nó cho tôi?
– Fouta-Djalon!
– Đó đúng là cái mà tôi hình như cảm nhận được: Fouta-Djalon! Đó là
một xứ lạc thú, có vẻ như thế phải không?
– Đáng buồn là nó không dành cho ngài đâu: chẳng có con kênh nào để
đào ở đó cả.
– Ô, có đấy! Charles-Roux đã nói với tôi về ý tưởng về con đường xe
lửa của anh. Tôi tính dành hẳn một buổi nói chuyện về chủ đề này tại cuộc
họp sắp tới ở viện Hàn lâm Khoa học. Con đường xe lửa, đây chính là kênh
đào của thời đại mới đấy!
– Động mạch chính sẽ giúp chúng ta hồi sức cơ thể cứng đờ của Phi
châu.
– Anh nói chuyện cứ như Dumas ấy… Ơ, đó là thành viên của chúng tôi
ở viện Hàn lâm đấy… Anh nên rẽ qua gặp ông ấy. Ông ấy cũng như tất cả
mọi người thôi, Dumas ấy mà, ông ta giả bộ như ghét bỏ vinh dự, nhưng
chẳng gì khiến ông ta hài lòng hơn khi thấy những người khác bày tỏ, nâng
tầm quan trọng của mình lên. Hãy đến gặp ông ta đi, hãy cám ơn ông ta vì
tất cả những gì ông ta đã làm cho anh (dẫu rằng ông ta vẫn còn chưa làm gì
cả), điều đó chắc chắn rồi sẽ đẩy ông ta đến thực hiện cái gì đó, ví như lên
chương trình nhanh nhất ngày nói chuyện của tôi. Anh cũng nên ghé gặp
Ganthiot, đó là thư ký thường niên của Hội Địa lý thương mại của Paris.
Anh vừa mới hoàn thành một tác phẩm kỳ vĩ, chàng trai trẻ ạ: ở đây, vũ trụ
hay một căn bệnh mới, chẳng có gì tồn tại mà không nhận được sự tán đồng
của tầng lớp trưởng giả cả.
