thiết lập một cách lỏng lẻo của ông và về tình hình thuộc địa nói chung,
nhấn mạnh đến mối liên kết giữa chủ nghĩa đế quốc và chiến tranh. Trong
một cuộc trao đổi với con trai Elliott, Roosevelt nói rõ học thuyết của ông
rằng nếu không có thay đổi trong hệ thống thuộc địa trước chiến tranh thì
thế giới sẽ còn lâm vào một cuộc chiến tranh nữa ngay khi kết thúc cuộc
chiến này. Tất nhiên ông không xa rời mục đích. "Vấn đề là", ông tuyên bố,
"hệ thống thuộc địa có nghĩa là chiến tranh. Cứ bóc lột các nguồn tài
nguyên của Ấn Độ, Burma, Java; cứ lấy đi của cải của những nước này
nhưng không đem lại cho họ thứ gì như giáo dục, mức sống tử tế, những
nhu cầu tối thiểu về y tế - tất cả những gì người ta đang làm là tích trữ rắc
rối dẫn đến chiến tranh".
Thật thú vị, đến năm 1943, Burma, nước mà ông đã đề cập đến một cách
mỉa mai trong giác thư gửi Churchill chỉ một năm trước, lại trở thành một
trong những ví dụ về một dân tộc bị áp bức xứng đáng được thay đổi.
Nhưng tuyên bố này và những tuyên bố tương tự khác liên quan đến các
thuộc địa của Anh và Hà Lan có vẻ quá ôn hoà khi so sánh với những chỉ
trích người Pháp của Roosevelt. Đặc biệt, ông đã nhấn mạnh một cách khác
thường đến Đông Dương thuộc Pháp - khác thường bởi mặc dù sự thống trị
của đế quốc Pháp đã mang đến cho người nông dân Việt Nam cảnh bần
hàn, nhưng đấy dĩ nhiên không phải là hoàn cảnh đặc thù trong thế giới
thuộc địa. Trong một cuộc trao đổi với Elliott, ông đã lên án sự cai trị của
Pháp:
"Người Nhật lúc này kiểm soát thuộc địa đó. Tại sao Nhật lại quá dễ dàng
xâm chiếm vùng đất ấy? Người dân Đông Dương đã bị áp bức trắng trợn
đến mức họ tự nhủ: Bất kỳ cái gì cũng hẳn tốt hơn phải sống dưới ách
thống trị của Pháp! Một miền đất có nên thuộc về Pháp hay không? Theo
logic nào, theo tục lệ hay theo quy luật lịch sử nào? … Cha đang nói về
