xem ông này có thể lên Sài Gòn chăm sóc người mẹ hay không. Tuy nhiên,
ông em không biết chắc là mình có thể lên Sài Gòn trước khi Ẩn ra đi hay
không, trong trường hợp có lệnh từ Hà Nội phải di tản.
Một ngày sau khi ông Thiệu ra đi, vợ và bốn người con của Ẩn rời Sài
Gòn trên một chuyến bay của đài CBS News cùng với ba mươi chín thành
viên của tờ Time. “Mỗi người chúng tôi được phát một túi xách nhỏ của
hãng hàng không Pan Am để đựng ít quần áo, tất cả chỉ có vậy”, Hoàng Ân,
người con trai lớn nhất của ông, nhớ lại. “Chúng tôi không hề sợ bởi được
má bảo vệ rất kỹ. Tôi không nghĩ rằng đó là lần cuối cùng tôi nhìn thấy ba.
Vì một lý do nào đó, có lẽ là do chúng tôi còn quá nhỏ vào lúc ấy và do ba
má luôn bảo vệ và cách ly chúng tôi”.
Ẩn nói với các đồng nghiệp rằng ông không thể rời xa mẹ mình.
“Trong đời, bạn chỉ có một người mẹ và một người cha, mà người Việt
chúng tôi không bao giờ bỏ cha mẹ lại như vậy; bổn phận của con cái là
phải chăm sóc cho cha mẹ. Cha tôi đã chết trên tay tôi tại nhà; nên tôi
không bao giờ bỏ má tôi ở lại một mình, còn má tôi thì cũng sẽ không bao
giờ rời Việt Nam”. (39) Sau khi dàn xếp mọi chuyện ổn thỏa, Ẩn nói với
những người gần gũi với mình rằng ông sẽ tìm cách để đoàn tụ với gia đình
tại Mỹ. Ông rất cảm kích khi gia đình mình sẽ được bình an và rằng tờ
Time đã lo mọi thứ. Shaplen viết cho Lansdale vào ngày 10 tháng 5 rằng
“nằm trong số những người ở lại, bất chấp mọi lời nài ni, trong đó có cả sự
nài nỉ của tôi, là Phạm Xuân Ẩn, bạn cũ của chúng ta ở tờ Time… Hy vọng
là ông ấy sẽ ổn”. (40)
Điều mà Ẩn không hề biết lúc bấy giờ đó là trong Quân ủy Trung ương
thuộc Bộ Chính trị đã có những sự cân nhắc nghiêm túc về khả năng điều
Ẩn tới Mỹ để tiếp tục làm nhiệm vụ. Cuối cùng thì chính Đại tướng Dũng
đã quyết định rằng Ẩn nên ở lại Việt Nam. “Anh Ẩn là vốn quý của đất
nước, anh ấy làm tình báo mấy chục năm rồi, bây giờ mà tiếp tục khai thác
nữa thì với khả năng và điều kiện của mình, anh ấy vẫn phát huy tác dụng
rất tốt, nhưng quá trình ra nước ngoài rất dễ bị lộ, lúc ấy tổn thất là rất lớn”.
(41) Người đã tuyển mộ Ẩn, ông Mười Hương, thấy tiếc về quyết định này.
“Thú thật, xét về mặt tình báo thì tôi rất tiếc. Anh Ẩn mà tiếp tục ra nước
