như Jake và Mark Huss, cũng xuống thấp. Họ cố gắng cầm cự được chừng
nào hay chừng ấy, chứ họ còn biết làm gì nữa? Đối với những người Việt,
như Vượng và Ẩn, họ vẫn rất can đảm, nhưng không hề vui bởi vết đen của
quá khứ từng làm việc cho chúng ta khiến họ cảm thấy bị tổn thương về
mặt nghề nghiệp”. (1)
Phóng viên người Úc Neil David và phóng viên người Ý Tiziano
Terzani là hai trong số ít phóng viên trụ lại ở Sài Gòn. Họ thường ghé qua
văn phòng Time để trao đổi với Ẩn và hỏi quan điểm của ông về quá trình
chuyển tiếp.(2) Davis cũng giữ liên lạc chặt chẽ với Shaplen, cung cấp cho
ông những thông tin cập nhật và chuyển cho ông các tin nhắn của Ẩn. Các
bài viết của Davỉs cho thấy rõ ràng rằng Sài Gòn thời hậu giải phóng là một
nơi rất nguy hiểm. “Tôi thường bị bộ đội nấp sau lùm cây bất thình lình
xuất hiện từ sau lưng và yêu cầu xuất trình giấy tờ” - mọi người, cả ngoại
quốc lẫn Việt Nam, đều phải đăng ký chính thức với chính quyền mới ngay
từ đầu - “và còn tệ hơn nữa là bị chặn đường bởi các thanh niên hiếu chiến
trong đội quân tự vệ mới được thành lập vốn cũng nguy hiểm chẳng kém gì
các đội tự vệ cũ của chính quyền trước đây. Thủ tục đăng ký trình diện, ít
nhất là tại Sài Gòn, có vẻ như sắp kết thúc, và đây là một trong số ít việc
làm chứng tỏ quyền lực của chính quyền mới, với tất cả mọi người Việt
Nam, từ cựu quân nhân, viên chức chính quyền, nhân viên làm việc cho
người Mỹ cho đến những người được mô tả kỳ cục là 'nhân viên mật vụ'
đều được lệnh phải tới địa điểm này, địa điểm kia để đăng kỹ và phải khai
báo rõ nhân thân và địa chỉ”. (3)
Đầu tháng 5, tướng thắng trận vỏ Nguyên Giáp bay từ Hà Nội vào Sài
Gòn, tới Dinh Độc Lập họp với Tướng Trần Văn Trà, vị tướng tư lệnh Quân
giải phóng miền Nam vừa được bầu làm Chủ tịch Uy ban Quân quản Sài
Gòn - Gia Định. Những năm trước đây, ông Giáp và ông Trà đã dựa vào các
báo cáo tình báo của Ẩn; giờ đây, vài tuần sau khi giải phóng, nhà tình báo
bậc thầy đã có đóng góp to lớn vào chiến thắng của Hà Nội đang ở cách đó
chỉ vài dãy nhà và đang lo lắng cho sự an nguy của mình dưới chế độ mới.
Lúc này Ẩn đang là nhân viên của Time theo nghĩa đen đóng tại Thành
phố Hồ Chí Minh, giữ liên lạc với các đồng nghiệp cũ và đóng góp vào việc
