ĐẾN THÁNG 9 NẢM 1976, ý kiến về cuộc đời bí mật của Ẩn bắt đầu
xuất hiện, có thể tìm thấy bằng chứng qua những lời mà Lou Conein nói với
Neil Sheehan rằng ông ta “nghe tin rằng Anh (nguyên văn) đã nhắn tin cho
vợ về và bà ta đã trở về theo tuyến Paris, Moscow, Hà Nội và Sài Gòn mà
không gặp bất cứ trục trặc nào, hành trình suôn sẻ của bà ta là bằng chứng
cho thấy Anh (nguyên văn) là một gã Việt Cộng hoặc ít nhất ông ta từng là
một người có cảm tình với Việt Cộng và giờ Đảng Cộng sản đang ưu ái ông
ta”.(13)
Ẩn được mời dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV vào tháng 12 năm
1976 tại Hà Nội, nơi ông được trao danh hiệu Anh hùng và chụp hình với
Bùi Tín, Đại tướng Giáp cũng như những người anh hùng khác trong cuộc
chiến chống Mỹ. Sau Đại hội, tất cả các văn phòng của công ty nước ngoài
hoạt động tại Việt Nam đều bị đóng cửa. “Đấy là lúc tôi chấm dứt làm việc
cho Time”, Ẩn kể.
Việc được phong danh hiệu Anh hùng không đủ để giúp Ẩn thoát khỏi
một năm “giải độc” gần Hà Nội.(14) Sống quá nhiều năm với người Mỹ chỉ
là một phần trong những rắc rối của Ẩn. Ông còn làm phức tạp tình hình
khi tiếp tục đánh giá cao kẻ thù bại trận của Việt Nam. Chiến tranh đã kết
thúc, đất nước đã thống nhất, và ông ngưỡng mộ người Mỹ. Chế độ mới
không nghi ngờ về lòng trung thành mà người anh hùng của họ dành cho Tổ
quốc, nhưng họ cực kỳ lo ngại rằng dân chúng mà nghe những lời ông nói
thì sẽ rất nguy hiểm. Ẩn cần phải được lập trình lại để có suy nghĩ như một
người Việt Nam, chứ không phải một người Mỹ.
Tháng 8 năm 1978, Ẩn lên đường đến dự khóa học của “học viện
chính trị cấp cao” tại Hải Dương, cách Hà Nội khoảng ba mươi cây số, và ở
đấy cho đến tháng 6 năm 1979. Việc ông biến mất hoàn toàn trong thời gian
dài dẫn tới một sự hiểu lầm rằng ông đã sang Mỹ để hoạt động ngầm, khiến
Nguyễn Cao Kỳ đã thề sẽ “xin tí huyết thằng Ẩn” nếu tìm thấy ông tại Mỹ.
Ẩn luôn coi nhẹ tầm quan trọng của thời gian ông tham gia học viện, và ông
chưa bao giờ gọi đó là “học tập cải tạo” trong bất kỳ cuộc trao đổi nào giữa
hai chúng tôi. “Đấy thực ra không phải là học tập cải tạo như nhiều người
khác đã từng trải qua một cách cực nhọc”, Ẩn nói với tôi. “Đó là một học
