phòng, người ta đồn rằng ông là cựu cảnh sát chìm thời ông Diệm, là người
của Sở mật vụ Pháp Sureté, là nhân viên CIA, là điệp viên của tình báo
Nam Việt Nam, hoặc cùng lúc làm việc cho tất cả các phe trên”. (10)
Nhưng cũng có những thứ khác khiến Anson dành nhiều thời gian bên
ông Ẩn. Ông là người có thể giảng giải hùng hồn về một xứ sơ mà Anson,
tương tự như hầu hết phóng viên ngoại quốc, biết rất ít. Việt Nam là một đất
nước, chứ không chỉ là một cuộc chiến, với bề dày lịch sử, với những bài
học mà ít người chịu bỏ thời gian để học. “Có nhiều người cảm thấy khó
trao đổi với Ẩn, chủ yếu do ông hay trả lời các câu hỏi theo một cách thức
rất Việt Nam, thường thì ông nhắc những chuyện thời thế kỷ mười lăm rồi
dẫn dắt về hiện tại để trả lời”, Anson nhớ lại (11)
Ẩn khâm phục Anson ở chính cái phẩm chất khiến Anson gặp rắc rối
với Marsh Clark. Anh có lập trường độc lập một cách quyết liệt mà Ẩn từng
gặp ở rất nhiều người Mỹ trong thời gian hai năm sống tại California. Anh
rất say sưa với niềm tin của mình và không ngại nói ngược lại số đông. Ẩn
khâm phục tinh thần ấy, ông nhớ lại cái ngày mà Anson tranh luận với các
đồng nghiệp của Time về lá cờ Mỹ to tướng treo trước cửa văn phòng ở
đường Hàn Thuyên. Time là một tổ chức tin tức độc lập, đây không phải là
văn phòng của một cơ quan chính quyền, Anson lập luận. Vì thế, nên có hai
lá cờ song song, một của Mỹ và một của Việt Nam Cộng hòa. Các đồng
nghiệp miễn cưỡng nhượng bộ, nhưng khi Anson thấy rằng lá cờ Mỹ lớn
hơn rất nhiều so với lá cờ Việt Nam, anh đã tới gặp chánh văn phòng của
Time, ông Đăng, và nói rằng nên kiếm một lá cờ lớn hơn của đất nước ông
ta, để hai lá cờ bằng nhau về kích thước. Đăng làm theo, ông Ẩn chăm chú
theo dõi toàn bộ câu chuyện, và thầm cảm phục cuộc đấu tranh mang tính
biểu tượng của người đồng nghiệp trẻ tuổi. “Điều đó cho tôi thấy cậu ấy
hiểu rằng rất nhiều người Mỹ và một số người Việt đã quên mục đích của
cuộc chiến tranh” , Ẩn nói với tôi. “Nhiều người Mỹ cho rằng lịch sử đất
nước chúng tôi chẳng đáng để quan tâm bởi họ đã có một kế hoạch tốt hơn
cho tương lai chúng tôi”.(12)
Ông Ẩn giải thích rằng “đương nhiên” là việc Anson có ý kiến bên
trong tòa soạn sẽ tốt hơn bởi vì theo góc nhìn của Ẩn, Anson đã hiểu con
