Vu gia
Phan Châu trinh
Chương 8
Khi được lệnh chuẩn bị ra làng ở với dân, Phan Châu Trinh lấy làm lạ lắm.
Anh em hỏi, ông cũng thú thật là không biết vì sao. Thấy anh em lo lắng,
Phan Châu Trinh động viên anh em an tâm. Trước khi ra đây, ông đã cầm
chắc phần chết mà không chết thì bây giờ đi đâu cũng thế thôi. Vả lại, ra
ngoài làng ở với dân chưa chắc đã đi vào chỗ chết. Anh em sợ chúng đưa
ông ra ngoài thủ tiêu và khuyên ông chống lệnh. Nếu có chết ở đây cũng
còn có anh em. Phan Châu Trinh cám ơn lòng tốt của mọi người. Phan
Châu Trinh nói:
- Trước khi nghĩ xấu người ta, thì nên nghĩ tốt về người ta cái đã. Nếu họ
muốn giết tôi thì đã giết rồi. Và một khi họ thật lòng muốn giết thì không
cách gì tránh khỏi. Chết ở đâu, chết kiểu gì cũng là chết. Trước khi nhắm
mắt, tôi biết anh em thương tiếc như thế này thì chết kiểu gì, chết ở đâu
cũng thấy vui.
Nhiều kẻ giết người không gớm tay mà nghe ông nói vậy cũng không giấu
được xúc động.
Cả căn phòng giam như chùng xuống, không ai nói với ai lời nào, thì có hai
người tù xăm xăm bước vào với gương mặt rạng rỡ, bước tới làm bộ tịch
như người đóng tuồng, qùy xuống trước mặt Phan Châu Trinh, lớn tiếng
nói:
- Trăm lạy quan lớn, ngàn lạy quan lớn. Thảo dân bị oan, mong quan lớn
đèn trời soi xét…
Mọi người thấy vậy cũng cười, nhưng không hiểu tại sao. Phan Châu Trinh
cũng ngỡ ngàng như họ và kéo hai người tù đứng lên.
Nghe anh em nói lại, Phan Châu Trinh mới biết hai người tù này đã bỏ ra
ngoài tìm bọn mã-tà, hối lộ cho chúng để hỏi về tình hình người bạn tù họ
đã đem lòng qúy trọng. Bọn mã-tà thú thật chẳng biết gì, nhưng bọn chúng
nghe nói hình như trước đây Phan Châu Trinh là quan to của triều đình, vì
tội xúi dân làm loạn nên mới bị đày ra đây. Nay có lệnh từ đâu bên mẫu
quốc đưa qua không được giam cầm, đối xử với Phan Châu Trinh như
