PHAN CHÂU TRINH - Trang 61

- Qua thấy chú em cũng hiền lành, nên gọi con cháu ra giúp chú em cái
chòi ở tạm. Cơm nước, tạm thời ăn ở nhà qua. Ngày mai, qua dạy chú em
học lấy cái nghề kiếm sống, khỏi phải áy náy ăn chực ngủ nhờ ai.
Phan Châu Trinh cám ơn lòng tốt của bà con, rồi phụ với họ sửa sang lại
túp lều.
Từ đó, Phan Châu Trinh được những người lớn tuổi trong làng dạy cho ông
cái nghề làm đồi mồi và mỗi tuần vào ngày chủ nhật ông lại phải vào phòng
giấy của Gardien chef trình diện. Lúc rỗi, ông xách cần đi câu. Nói chung,
cuộc sống thật nhàn nhã. Không biết người xưa đi ở ẩn có giống như ông
bây giờ không, chứ thật tình ông thấy mình như người đi ở ẩn.
Một bữa đi câu về, Phan Châu Trinh nghe bà con kháo nhau đợt này có
nhiều bọn tù quan to. Nghe họ nhắc "tù quan to", Phan Châu Trinh nghĩ
ngay tới anh em trong vụ "cúp tóc, xin xâu". Bởi khi ông được ra làng sinh
sống, thì dường như cả nhà tù đều biết ông là "tù quan to". Nay bà con đưa
tin như vậy, chắc chắn là anh em "cúp tóc, xin xâu" rồi chứ không còn ai
khác.
Phan Châu Trinh nuốt vội mấy chén cơm rồi về chòi, thoái thác rằng người
hơi bể nên chiều nay không làm nghề.
Phan Châu Trinh tìm mấy người lính mã-tà đã quen mặt dò la tên tuổi quả
không sai chút nào. Buồn cũng có buồn, nhưng vui thì thật vui, bởi ngoài
Trần Quý Cáp ra thì anh em còn sống cả. Phan Châu Trinh nhẩm tính, nay
là tháng 8 thì họ bị bắt cũng đã nửa năm rồi. Mau thật ! Có nhiều người
Phan Châu Trinh chưa biết tên, còn lại đều là bạn bè thân thích cả, như
Huỳnh Thúc Kháng, Ngô Đức Kế, Đặng Nguyên Cẩn…
Phan Châu Trinh quay về chòi lấy giấy bút viết thư cho anh em, cặn dặn
những gì ông đã trải qua để khỏi bị đòn oan và báo tình hình của ông hiện
nay, mong anh em đừng nãn chí, phải cố gắng giữ gìn sức khoẻ.
Viết xong, Phan Châu Trinh tìm cách lân la chỗ anh em tù thường phạm
được đi làm xâu bên ngoài, nhờ họ tìm cách chuyển lá thư của ông vào chỗ
của bọn "tù quan to" vừa mới giải ra.
Từ ngày chịu kiếp tù đày, Phan Châu Trinh chưa lúc nào vui bằng lúc này.
Cứ vài ba ngày là anh em nhận được thông tin của nhau. Vui nhất là nhận