PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
78
Nam nói chung và Phật giáo Theravāda Việt Nam nói riêng, phải
hình thành một tổ chức đòi quyền cho tự do tôn giáo, nên Giáo hội
Tăng già Nguyên thủy Việt Nam đã tập hợp mười ba đoàn thể Phật
giáo cùng tranh đấu một cách mềm dẻo. Đây chính là sự tạo cớ,
“dương đông kích tây” làm cho chính quyền các cấp mất cảnh giác.
Lấy lý do tổ chức lễ khánh thành nhưng không giải tán rồi đó sau
đó thành lập Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật giáo. Chúng ta biết, tập
hợp mười ba đoàn thể Phật giáo để khánh thành một cơ sở tâm linh
thì liệu có cần thiết như vậy? Theo nhận định của chúng tôi, trên
toàn miền Nam vào năm 1963 dù cho có Tổng hội Phật giáo hoặc
Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật, mười ba đoàn thể Phật giáo chưa
chắc có sự thống nhất về tổ chức và nội dung, chương trình hành
động chắc chắn lại càng không vì khi đưa ra kế hoạch thực hiện gì
Tổng hội Phật giáo hay Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật giáo đều phải
có văn bản thông báo kêu gọi cùng hành động, như vậy, cùng làm
chưa chắc đồng thuận tuy không nói ra và vì cái chung có thể chấp
nhận mà thôi, việc lập cơ sở Thích Ca Phật Đài tại Núi Lớn, Vũng
Tàu do Giáo hội Tăng già Theravāda Việt Nam tạo lập và huy động
mười ba đoàn thể Phật giáo đã nói lên điều đó và cũng chỉ nhằm
cho tất cả Tăng Ni, quần chúng Phật tử Phật giáo Việt Nam có thêm
nhiều cơ hội cùng chung tay (một cách bất đắc dĩ bởi vì chính phủ
gia đình trị của Tổng thống Ngô Đình Diệm đã thực hiện chính
sách bất bình đẳng tôn giáo) bảo vệ tín ngưỡng trên ngàn năm đã
ăn sâu tâm khảm lòng dân. Một bước đi trí tuệ góp phần vào sự sụp
đổ của Chính quyền Đệ nhất Cộng hòa (1954 – 1963). Tham gia
Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật giáo 1963, thành viên thường trực
của Phật giáo Theravāda Việt Nam gồm: Tỳ khưu Pháp Tri, Tỳ khưu
Dũng Chí… đã được cử trong “Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật giáo”
với mục đích phục vụ kịp thời mọi hoạt động sôi nổi của Ủy ban.
23
Trong tác phẩm: Phật giáo nguyên thủy từ truyền thống đến hiện
đại, trang 784, Hòa thượng Tiến sĩ Thích Thiện Nhơn viết: “Phật
giáo Theravāda Việt Nam cùng Tổng hội Phật giáo Việt Nam và các
23. Phỏng vấn Tỳ khưu Dũng Chí 2014.
