PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY VIỆT NAM TRONG CUỘC VẬN ĐỘNG 1963
79
giáo hội Hệ phái Phật giáo khác thành lập Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ
Phật giáo. HT. Bửu Chơn tham gia Ban Chứng minh; HT. Giới Nghiêm
làm Phó Chủ tịch; TT. Hộ Giác, TT. Bửu Phương, TT. Nhật Thiện tham
gia Ban Đối ngoại và phát ngôn. Tỳ khưu Pháp Tri sang Campuchia vận
động Chính phủ, nhân dân và Phật giáo Campuchia ủng hộ phong trào
tranh đấu đòi tự do tín ngưỡng của Tăng Ni, Phật tử Phật giáo Việt Nam”.
24
Ngày 11-6-1963, tại Tổ đình Phật Bửu, Sài Gòn (nay đường Cao
Thắng), chư Tăng Phật giáo Theravāda Việt Nam: Tỳ khưu Pháp Tri
và Tỳ khưu Dũng Chí, Tỳ khưu Tối Thắng dự lễ cầu nguyện tiễn đưa
Hòa thượng Thích Quảng Đức đến nơi tự thiêu
25
.
Ngày 16-6-1963, chính quyền Đệ nhất Cộng hòa (1954 – 1963)
cố tình không giải quyết các nguyện vọng đã yêu cầu nên giới lãnh
đạo Phật giáo dự định sẽ tổ chức một cuộc biểu tình lớn kết hợp
với tang lễ Hòa thượng Thích Quảng Đức. Chính quyền Việt Nam
Cộng hòa (1954 – 1963) lo sợ bùng nổ đấu tranh lớn nên đã thương
lượng với giới lãnh đạo Phật giáo. Sau 4 buổi họp kín, vào lúc 2 giờ
sáng ngày 16-6-1963, một bản Thông cáo chung được ký kết. Trong
Thông cáo chung đó Tỳ khưu Bửu Chơn, Tăng thống Giáo hội Tăng
già Nguyên thủy Việt Nam (Phật giáo Theravāda Việt Nam), và ông
Nguyễn Văn Hiểu, Hội Trưởng hội Phật giáo Theravāda Việt Nam
đã cùng ký tên.
26
Ngày 12-7-1963, Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo gửi văn
bản yêu cầu chính phủ Việt Nam Cộng hòa (1954 – 1963) phải
triển khai thực hiện Thông cáo chung và nguyện vọng của Phật
giáo, trong đó, Tỳ khưu Bửu Chơn, Tăng thống Giáo hội Tăng già
Nguyên thủy Việt Nam và ông Nguyễn Văn Hiểu, Hội Trưởng hội
Phật giáo Theravāda Việt Nam cùng ký tên trong văn bản.
27
Tuy vậy,
24. Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn và Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam (2014),
Phật giáo Nguyên thủy từ truyền thống đến hiện đại, NXB Hồng Đức, Sài Gòn, tr. 784.
25. Phỏng vấn sư Dũng Chí tại nhà riêng, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.
26. Lê Cung (2013), 50 năm nhìn lại phong trào Phật giáo miền Nam Việt Nam (1963-2013), NXB
Đại học Huế.
27. Thích Hải Ấn, Lê Cung (2013), “Cuộc vận động của Phật giáo Việt Nam năm 1963”, NXB Thuận
Hóa, tr. 183-217.
